شانزدهمین و هفدهمین نشست از سلسله نشست‌های تخصصی «ادبیات انقلاب اسلامی؛از نظر تا نظریه» با عنوان «ساحت‌ها و کرانه‌های ادبیات انقلاب اسلامی» با حضور مصطفی علیپور و سید‌اکبرمیرجعفری و دبیری دکتر محمودرضا اکرامی‌فر، سه‏‌شنبه ۱۲ بهمن ۹۵ در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات برگزار شد.

 در ابتدای این نشست، مصطفی علیپور به تشریح دیدگاه‌هایش در مورد تفاوت سبک و دوره شعری پرداخت. وی اظهار داشت که ادبیات ایران را در طولتاریخ می توان به دوره های مختلف تقسیم کرد که اقتضائات تاریخی موجب بوجود آمدن آنها می شود اما در هر کدام از این دوره‌ها سبک‌های متفاوتی وجود دارد. ویژگی اصلی این سبک‌ها فردمحور و شخصی‌بودن آنهاست و به فراخور هر شاعر سبک وجود دارد. وی اضافه کرد: شعر انقلاب دارای ویژگی‌های فرمی، سبکی، فکری و زبانی منحصربه‌فردی استکه در ذیل این دوره قرار گرفته و آن را از دوره‌های قبلی تمییز می‌دهد. 

وی در ادامه، به تعریف شعر انقلاب و شعر انقلابی پرداخت و تفاوت آنها رابیان کرد. علیپور گفت: شاعر انقلابی بیشتر از آنکه متعهد به شعریت و ادبیت باشد، متعهد به پیام آن است. شعر انقلابی شعر معنامحور و موضوع‌محوراست نه معناگرا. اما شاعر انقلاب در درجه اول شعر می نویسد و پس از آن به انتقال معنا و موضوع مد نظرش می پردازد. 

این شاعر، «مردم‌گرایی»، «تعهد»، «استفاده از نمادهای ملی مذهبی»، «استکبارستیزی»را از ویژگی‌های شعر انقلاب برشمرد.

در بخش دوم این نشست، سید‌اکبر میرجعفری در مقدمه به تعریف ادبیات و شعر انقلاب پرداخت. وی شعر انقلاب را دارای دو ویژگی بارز و اساسی دانست:۱. شعری که در اتمسفر انقلاب متولد شده و ۲. محتوا محور است.

وی گفت: ادبیاتی  که در اتمسفرانقلاب اسلامی اتفاق افتاده و از لحاظ موضوعی مغایر آرمان‌های انقلاب اسلامی نباشد،ادبیات انقلاب اسلامی است.

میرجعفری در ادامه به بخش‌های مختلف ادبیات انقلاب اسلامی پرداخت و ضمن معرفی آنها به ویژگی‌های مختص به آن اشاره کرد. وی با تشریح شعر طنز انقلاب، آن را طنزی گزنده و فاخر معرفی کرده و افزود: این نوع طنز رویکردی اجتماعی دارد و به‌دنبال یک رسالت اجتماعی است. وی انتقاد سازنده از ویژگی‌‌های بارز شعر طنز انقلاب دانست. 

میرجعفری همچنین به مقوله شعر انقلاب در کتابهای درسی پرداخت و اظهار داشت که لزوم بازنگری و به‌روز کردن ادبیات و اشعار موجود در کتابهای درسی دوره ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان کاملا احساس می‌شود و باید این مبحث به‌جد واکاوی و بررسی شود.

این شاعر، در پایان نشست، ویژگی‌های اصلی شعر انقلاب را به این شرح برشمرد:۱. نوعی تنزه (منزه بودن) در آن وجود دارد. ۲. ساختارهای پیچیده زبانی ندارد و سادگی در آن به چشم می‌خورد ۳. اثر‌پذیری از دین و وارد شدن اصطلاحات دینی در آن۴. نوعی التفات به قالبهای سنتی دارد و دلیل آن هم این است که مولف سعی بر انتقال مضامینش در ساده‌ترین شکل به مخاطب دارد و به همین روی سعی می‌کند که از قالبهای شناخته‌شده شعرهای کلاسیک برای تاثیر‌گذاری بر مخاطب استفاده کند.

میرجعفری در بیان تعریف خود از ادبیات انقلاب اسلامی گفت: انقلاب اسلامی به ادبیاتی اطلاق می‌شود که هنجارها، باورها، ارزشها و شخصیتهای انقلاب اسلامی را در خویش منعکس کرده است و الزاماً به این معنا نیست که واژه‌های مختص انقلاب را داشته باشد، بلکه امکان دارد که شعرعاشقانه‌ای را نیزانقلابی نامید، اما موضعش متفاوت است. وی با آسیب‌شناسی حوزه شعر انقلاب اسلامی اظهار داشت که ادبیاتی در این دوره خلق می‌شود که الزاماً ادبیات انقلاب اسلامی نیست و چون گفتمانش به گفتمان انقلاب اسلامی نزدیک نیست، نمی توان آن را شعرانقلابی نامید.