مقاله «مشکلات صنعت نشر کتاب ايران: مبتني بر مرور متون» نوشته داریوش مطلبی در شماره ۴۸ فصلنامه مطالعات فرهنگ- ارتباطات، نوبت زمستان ۱۳۹۸ به چاپ رسید.

هدف این مطالعه، شناسایی مشکلات صنعت نشر کتاب ایران، براساس دیدگاه منتشرشدة متخصصان و پژوهشگران حوزة نشر است. از همین‌رو با استفاده از روش تحلیل محتوا، مقالات، کتاب‌ها و پایان‌نامه‌هایی را که با موضوع نشر کتاب ارتباط دارد، مورد بررسی قرار داده است.

این پژوهش، مشکلات حوزه نشر را به دو حوزة درونی و بیرونی دسته‌بندی کرده و نابسامانی وضعیت توزیع کتاب، حرفه‌ای نبودن بخش اعظم ناشران و نداشتن تخصص کافی در حوزة نشر، عدم توجه به اطلاع‌رسانی و تبلیغ کتاب از سوی آنها و بی‌توجهی به سازوکارهای اقتصادی در «تولید، توزیع و مصرف کتاب» را ازجمله مهمترین مشکلات درونی صنعت نشر برمی‌شمارد و مهم‌ترین مشکلات بیرونی آن را نبود فرهنگ کتابخوانی در ایران و عدم ترویج کتابخوانی از سوی نهادهای آموزشی و فرهنگی (مشکل فرهنگی)؛ نبود نهادهای صنفی و اتحادیه نشر تأثیرگذار و عدم توسعة کتابخانه‌ها ـ به‌ویژه کتابخانه‌های عمومی و مدارس ـ و نبود آرامش فکری و روحی مردم (مشکلات اجتماعی)؛ نگرش صرفاً فرهنگی و بی‌توجهی به سازوکارهای اقتصادی مرتبط با عرضه و تقاضای کتاب (مشکل اقتصادی) و ممیزی کتاب و نارکارآمدی قوانین مرتبط با حق نشر (مؤلف) و همچنین دخالت بیش از حد دولت در نشر (مشکلات سیاسی) اعلام می‌دارد.

 داریوش مطلبی در این مقاله، مشکلات موجود در صنعت نشر را به دو دسته عمده مشکلات درونی (درون صنفی) و بیرونی (برون صنفی و فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی) قابل دسته‌بندی می‌داند که حل یکی بدون دیگری امکان‌پذیر نخواهد بود.

دریافت مقاله