الگوی بومی هنجار رسانه تدوین شد

الگوی بومی هنجار رسانه تدوین شد

طرح پژوهشی ارائه الگوی بومی هنجار رسانه (مورد مطالعه: رادیو و تلویزیون جمهوری اسلامی ایران) در پژوهشکده ارتباطات پژوهشگاه خاتمه یافت. بنا به اعلام روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، پژوهشگران این اثر تلاش کرده‌اند با تحليل تجارب سازمان رسانه‌­اي ­جمهوري اسلامي ­ايران و  بررسي اسناد بالادستي به الگوی بومی هنجار رسانه در ایران دست پیدا کنند.

به استناد این پژوهش، يکی­ از دغدغه‌­های اصلی تمام سازمان­های رسانه‌­ای و ارتباط جمعي و دانشگاهيان حوزه مطالعات رسانه، تدوين تئوری و الگوي هنجاری برای ترسيمِ نقشه راهبری رسانه در سپهر رسانه‌­ای است. تا به امروز، سيطره ادبيات تجدّدی و غرب محور از سويی و فقدان ادبيات رقيبِ قابل اعتنا از سوی ديگر، موجب شده که نظريات هنجاری ارائه شده، برای تمامی رسانه­‌های جهان، تقريباٌ واحد بوده و هدف واحدی را دنبال کنند. به‌زعم پژوهشگران این تحقیق، چنين فراروايتی، تفاوت‌های آشکار فرهنگی، عقیدتی و اجتماعی موجود در جوامع گوناگون را که می‌­توانست زمينه‌ساز و مبنای تدوين نظريه هنجاری خاص و بومي آن جوامع باشد؛ ناديده گرفته است؛ اما امروزه در پرتو توجه به تنوع فرهنگي جوامع و ارزش نهادن به تفاوتها و روايت‌های محلی، کمابيش اين فرصت برای جوامع و رسانه‌­های بومی فراهم شده تا نظريه هنجاری خاص خود را بر اساس نوع جهان­ بینی، ارزش­ها، نگرش­ها، شاخصه­‌های فرهنگی و اجتماعی بومی خود، تدارک دیده و ارائه نمایند.


حسن خجسته و ظهیر احمدی، پژوهشگران این اثر تصریح می‌کنند با توجه به اين مباني و نيز ضرورت بازطراحي و تدوین نظريه بومي و ملي در اين پژوهش درصدديم تا با تحليل تجارب بیش از 30 ساله در سازمان رسانه‌­اي ­جمهوري اسلامي ­ايران از يک طرف، بررسي اسناد بالادستي مورد استناد و استفاده در سازمان صداوسيما و بايدها و نبايدهاي مستنبط از آنها و مسئوليت­‌هاي  چهارگانه اين رسانه در پيشگاه­ خداوند (دين و شريعت)، مردم (مخاطبان)، نظام و محيط  زيست و طبيعت و بازخوردي که از مخاطبان اين رسانه، به مثابه يك دوست، دريافت شده است و نيز براساس مشاهدات عيني و مشاهده­‌هاي مشاركت آميز در فرايند تبديل شدن هنجارها به سياستگذاري و توليد و پخش پيام، انجام مصاحبه‌­های متمرکز و عمیق از دست­‌اندرکاران رسانه و همچنين با بررسي و اهتمام به بازخوردگيري از مخاطبان رسانه ملي- كه در گزارش‌های نظرسنجي و اثرسنجي و نيز اظهار نظر مخاطبان ديده مي­شود- مبانی و اصول نظریه و الگوي بومی پيشنهادي براي هنجار رسانه‌­اي جمهوري اسلامي ايران، استنباط و استخراج نموده و در پایان به نمونه‌هایی از این هنجارها و «بایدها و نبایدهای» این نظریه اشاره نمائیم.

به استناد این تحقیق، دو مبناي «مشروعِ مقبول»و «مقبولِ مشروع» تعيين‌كننده اصول و خط سير و حركت نظام هنجار رسانه­اي جمهوري اسلامي ايران بوده و هست و بديهي است كه در آينده نيز با ارائه مدون نظریه هنجاری رسانه جمهوری اسلامی ایران، با دقت و آگاهي بيشتر، همين مباني و اصول تعيين كننده نقشه راه حركت رسانه ملي خواهد بود.


منظور پژوهشگران در اين پژوهش از مبناي «مشروعِ مقبول» اين است كه تمام ساختارها، قالب­های برنامه‌سازی و محتواهاي برنامه­های رسانه ملی (همه شبکه­‌های رادیویی و تلویزیونی) و اهداف آن از مرحله پیش تولید و توليد گرفته تا مرحله پخش، بايد در محدوده هنجارها و مقررات متشرعين جامعه بوده و شرع مقدس وعلاوه بر آن بايد اصل «مقبوليت عام»(پذیرش عموم یا اکثریت مخاطبان جامعه) هم در آن لحاظ شود.

  منظور از مبناي «مقبول  مشروع» اين است كه تمام محتواهاي برنامه‌ها و اهداف آنها علاوه بر اينكه بايد مقبوليت عام و پذيرش عموم مخاطبان را داشته باشد؛ بايد از «اصل مشروع بودن» هم تبعيت كند؛ يعني در اين مورد، مقبوليت و پذيرش عموم مخاطبان متشرع مد نظر است.


برچسب ها
از طریق فرم زیر نظرات خود را با ما در میان بگذارید