ضرورت مفهومسازی امنیت فرهنگی در جمهوری اسلامی ایران
توحید محرمی- عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ هنر وارتباطاتامنیت فرهنگی از موضوعاتی است كه كمتر موضوع مطالعات فرهنگی و امنیتی بوده و همین امر سبب شده كه مفاهیم متناسب برای اندیشیدن و نظریهسازی درباره امنیت و فرهنگ به اندازه کافی در اختیار نباشد. فقدان مفاهیم اندیشیده در این زمینه نوعی آشفتگی مفهومی و ابهام و ناسازگاری در تعیین جایگاه امنیت فرهنگی را سبب شده و قریب به اتفاق كاربستهای مفهومی آن براساس مالوفات ذهنی و كاربردهای عمومی مفاهیم مذكور است و تلاشهای اندک هم برای پرداخت مفهومی، غیردقیق و نابسنده بودهاند.
در واقع مفاهیم علمی، ابزارهای ضروری و لازم برای اندیشیدن و نظریهپردازی و اجراء صحیح محسوب میشوند و بدون در اختیارداشتن مفاهیم دقیق و سنجیده، طرح و ارائه نظریههای جامع مقدور نیست. اهمیت مفهومسازی در نظمبخشی به تفکر و اندیشه در هر حوزه علمی و اجرایی آن بقدری است که با مفهومسازی، میتوان نظام علمی تخصصی مرتب و منظمی را برای اجراء شکل داد. اگر چنانچه مفهومسازی به شکل دقیق و شایستهای صورت پذیرد شاهد اغتشاش ادراکی ناشی از آشفتگی مفهومی نخواهیم بود؛ لذا در چنین شرایطی توجه به فقدان مفهومسازی مناسب در حوزهای امنیت فرهنگی اهمیت دوچندان مییابد.
نباید از نظر دور داشت که امنیت فرهنگی مهمترین و نامحسوسترین بُعد امنیت ملی است. تهدیدات فرهنگی هر کشور از پیچیدهترین اشکال تهدید علیه امنیت ملی آن کشور است؛ شناخت تهدیدات هویتی در ابعاد فرهنگی، تاثیر بسزایی در مصونیت فرهنگ فرد و جامعه از هرگونه تعرض و تهدید جامعه دارد. منظور از امنیت فرهنگی هم، امنیتیکردن فرهنگ نیست بلکه رویکردی کلیدی برای ارتقاء ارزشها، هنجارها، و حفظ و تعالی فرهنگ است. یعنی شرایطی که در آن: یک ملت بتواند ضمن حفظ هویت فرهنگی خویش، با رفع تهدیدات و موانع بشری، مسیر تکاملی خود را بپیماید و به اعتبار و حیثیت خود بیفزاید. که البته بیشک تحقق این امر مستلزم نظارت و مديريت بر عوامل تهديدكننده هويت فرهنگی، توسط فرهنگسازان و هنرمندان و مدیران جامعه است.