نشست تخصصی «فرصت‏‌های فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در اروپای شرقی، پس از فروپاشی شوروی سابق» با سخنرانی دکتر توحید محرمی، عضو هیات علمی پژوهشگاه، دوشنبه ۱۷ دی ۱۳۹۷ در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات برگزار ‌‏شد.

دکتر توحید محرمی به‌عنوان مقدمه بحث خود گفت: باتوجه به اینکه در دهه‌های اخیر سهم ابعاد غیرمادی تهدید افزایش یافته و امنیت فیزیکی همانند گذشته کارآمد نیست، نقش هویت در امنیت جوامع برجسته شده است. لذا تعریف امنیت و مرجع آن در جمهوری اسلامی ایران، با مهم‌ترین نقطه مرکزی هویت و جهان‌بینی اسلامی تلاقی پیدا کرده است.

او ادامه داد: باتوجه به اینکه در در سند چشم‌انداز 20 ساله کشور، یافتن جایگاه اول در منطقه در گرو رشد علمی و فناوری، مشارکت و ثبات سیاسی، ایجاد تعامل، حفظ وحدت و هویت ملی، افزایش قدرت اقتصادی و به طورکلی ارتقای جمهوری اسلامی ایران، جزء اهداف مهم برشمرده شده است، لذا راهبردهای ارتباطات فرهنگی بین‌الملل، باید اهداف مذکور را تأمین نماید.

دکتر محرمی عنوان کرد: اهداف راهبردی مناسب برای ارتباطات فرهنگی بین‌الملل جمهوری اسلامی ایران، شامل موارد «حفظ بقا»، «اشاعه فرهنگ» و «پایداری جامعه» می‌باشد. ارتباطات فرهنگی بین‎‌الملل مسأله‌ای است که به هویت ملی ما برمی‌گردد و از حیطه افراد بالاتر می‌رود و در حیطه منافع ملی ما قرار می‌گیرد. بنابراین این هویت در قلب مولفه اجتماعی و فرهنگی جای گرفته و سازوکاری اقتدارساز است.

این پژوهشگر اظهار داشت: باید به دنبال اشتراکات بود و در این میان اشتراک در «مفاهیم» و کار کردن روی آن‌ها بسیار مهم‌ است که می‌توان گفت به‌عنوان گام اول تقویت روابط ایران و جوامع اروپای شرقی می‌باشد. باید با قبول وجود تفاوت‌ها و با درنظر داشتن این پیش فرض، روی مفاهیم مشترک با این کشورها کار کرد. مفهوم «عدالت» یکی از مفاهیمی است که میان ایرانیان و جوامع اروپای شرقی مشترک است که این مفهوم و مفاهیم مشابه می‌تواند مطلعی برای ارتباطات بیشتر با این جوامع باشد.

او هم‌چنین به نامه امام خمینی و پیش‌بینی درست ایشان در مورد فروپاشی شوروی سه سال قبل از وقوع این اتفاق و هم‌چنین دعوت ایشان از این کشورها برای برقراری ارتباط با ایران و شنیدن صدای اسلام و اینکه برای رهایی از قید کمونیسم گرفتار دنیای غرب نشوند، اشاره کرد و گفت: نامه امام خمینی در زمینه برقراری ارتباط با اروپای شرقی به فراموشی سپرده شده و هیچ برنامه‌ریزی راهبردی برای بسط روابط با این کشورها بعد از انقلاب اسلامی ایران، صورت نگرفته است.

این عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات در قسمت پایانی سخنان خود تصریح کرد: جوامع اروپای شرقی از کمونیسم و سوسیالیسم رانده و از لیبرالیزم و کاپیتالیزم مانده‌اند و خلأ هویتی، فکری و فرهنگی شدیدی در آن‌ها دیده می‌شود. وی اظهار داشت: تعالیم و گفتمان اسلام شیعی با تاریخ اندیشه‌ای و فکری این جوامع انطباق بیشتری دارد و از سوی دیگر، در جوامع اروپای شرقی به‌خصوص لهستان، نگاه مثبتی به ایرانیان وجود دارد. لذا اقداماتی مثل افزایش روابط سیاسی و تجاری، برقراری پرواز مستقیم، صادرات کالاهای ایرانی و مصنوعات به‌شکل متقابل، می‌تواند صورت گیرد. دکتر محرمی افزود: گسترش روابط علمی و فرهنگی آکادمیک و گردشگری و هم‌چنین افزایش مراودات هنری، سینمایی، تئاتر، صنایع دستی، آداب و سنن مثل ترویج غذاهای ایرانی و ... می‌تواند در درک متقابل، موثر واقع شود.

گزارش از: فریبا رضایی

گزارش تصویری