نشست تخصصی ارزیابی جشنواره کالاهای فرهنگی (جایزه فیروزه) دوشنبه ۴ تیر ۱۳۹۷ در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات برگزار شد.

در ابتدای این نشست، دکتر داریوش مطلبی، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، و دبیر این نشست، با اشاره به هدف برگزاری این جلسه گفت: یکی از فعالیت‌هایی که در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات انجام می‌شود ارزیابی و آسیب‌شناسی جشنواره‌های فرهنگی مثل کتاب سال، پروین اعتصامی و جشنواره کالاهای فرهنگی یا همان فیروزه است که مجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار می‌کند.

وی افزود: هدف از برگزاری این جلسات تعامل و هم‌اندیشی با افراد صاحبنظر در این حیطه و ارائه نتایج به مجموعه برگزارکننده جشنواره است. در این نشست نیز، به دنبال ارزیابی جشنواره کالاهای فرهنگی (فیروزه) هستیم. کالاهای فرهنگی در اعتلای فرهنگ بومی و ملی نقش مهمی دارد. در همین راستا وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به منظور کمک به ترویج بیشتر استفاده از کالاهای فرهنگی ایرانی-اسلامی و متناسب با نیازها و فرهنگ بومی، جشنواره فیروزه را از سال ۱۳۹۳ راه اندازی کرده است.

در ادامه حمید رحمانی، دبیر اجرایی جشنواره فیروزه به چیستی جشنواره کالاهای فرهنگی پرداخت و گفت: در سال ۱۳۹۳ که سال اقتصاد مقاومتی بود مقرر شد معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی متولی جشنواره‌ای بشود که منجر به افزایش مصرف کالای فرهنگی بشود. در ابتدا نیاز بود که مشخص شود که تعریف کالای فرهنگی چیست و تولیدات این نوع کالا در ایران چقدر است و در مقایسه با تولیدات خارجی در چه جایگاهی قرار داریم. به همین منظور در مرحله اول مقرر شد تولید داخلی رصد شود، بضاعت و استعدادها شناسایی و قسمت تولیدی از نظر اجتماعی، فرهنگی و هنری تقویت شود تا به مرحله دوم این جشنواره که افزایش مصرف کالای فرهنگی است برسیم. در سال اول جشنواره تنها به موضوعات اسباب‌بازی، نوشت‌افزار و کتاب-اسباب‌بازی پرداخته شد. در سال دوم به این نتیجه رسیدیم که بخش‌های پژوهشی را نیز به جشنواره اضافه شود که بتواند به بدنه تولیدات این نوع کالاها کمک شود. با توجه به تنوع کالاها در این زمینه شورای سیاست‌گذاری جشنواره مصوب کرد که هر سال یک کالای جدید به محصولات عرضه‌شده در جشنواره اضافه شود که در نهایت در دوره سوم به اسباب‌بازی، نوشت‌افزار، کتاب‌-اسباب‌بازی، هدایای فرهنگی و بخش پژوهش رسیدیم.

دکتر آزاده بیات، از دیگر سخنرانان این نشست بود که هرچند اقبال عمومی به جشنواره را خوب توصیف کرد ولی کمبود این جشنواره را تولید محتوا برای این جشنواره دانست و افزود: جشنواره‌ها می‌توانند توان خوبی برای جامعه باشند. یکی از نواقص این جشنواره عدم ایجاد انگیزه در پژوهشگران است تا تولید کالای فرهنگی شکل بگیرد. از مزیت‌های این جشنواره شکل‌گیری یک بانک اطلاعاتی در حوزه کالای فرهنگی است.

دکتر مهدی ایزدخواه نیز جشنواره کالاهای فرهنگی را یک فستیوال آبرومند در بین تولیدکنندگان دانست اما معتقد بود این جشنواره در حدی که باید دیده نمی‌شود. او سخنان خود را اینگونه ادامه داد: برای تولیدکنندگان در شرایط کنونی برنده شدن در جشنواره کالاهای فرهنگی امر مهمی شده است که نشان‌دهنده پتانسیل این جشنواره است. جشنواره اگر در چند سال آینده دیده نشود ممکن است حیاتش به خطر بیافتد. در دیگر کشورها از دعوت افراد مشهور تا تولید محتوا و خبر حیات یک جشنواره را حفظ می‌کنند.

مهندس مجید قادری که از فعالان حوزه اسباب‌بازی‌سازی است در انتقاد به وضعیت جشنواره گفت: جشنواره فیروزه به‌حدی نرسیده است که جریان‌سازی کند چرا که این جشنواره یک سری مشکلات ساختاری دارد به این دلیل که نظام فرهنگی ما یک نظام فرهنگی منفعل است. شما زمانی می‌توانید در یک جشنواره موفق عمل کنید که یک نگاه فعال داشته باشید. فعالان این حوزه با انگیزه‌های اقتصادی می‌خواهند به یک عرصه فرهنگی ورود کنند. از طرف دیگر جامعه مخاطب از کالای فرهنگی شناخت ندارد. مخاطب خاص این حوزه یعنی تولیدکنندگان و سرمایه‌گذاران باید وقت جدی بگذارند تا مخاطب عام یعنی مردم رضایتشان جلب شود.

در نهایت کاظم طلایی، مدیر مسئول انتشارات طلایی نیز درباره موضوع این نشست گفت: بعد از برگزیده شدن موسسه ما در جشنواره مسئولان سراغ ما نیامدند. برای پیشرفت یک جشنواره نیازمند ایجاد انگیزه در شرکت‌کنندگان است.

گزارش تصویری