مراسم رونمایی از پوستر اولین نمایشگاه دستاوردهای پژوهشی پژوهشگاه‌ها و پژوهشکده‌های فرهنگی و هنری با حضور نمایندگانی از پژوهشگاه‌های میراث‌فرهنگی و گردشگری، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، پژوهشکده فرهنگ، هنر و معماری جهاد دانشگاهی، یکشنبه ۲۱ آذر ۱۴۰۰ در فرهنگستان هنر برگزار شد.

در ابتدای این برنامه پازوکی عضو هیأت علمی فرهنگستان هنر، درباره نمایشگاه دستاوردهای پژوهشی پژوهشگاه‌ها و پژوهشکده‌های فرهنگی و هنری گفت: این نمایشگاه که به دستاوردهای پژوهشی یک سال گذشته این پژوهشگاه‌ها و پژوهشکده‌ها اختصاص دارد، نشست‌ها و کارگاه‌های متعددی را هم برنامه‌ریزی کرده که از یکشنبه هفته آینده در تاریخ ۲۸ آذر آغاز می‌شود و تا چهارشنبه ۱ دیماه ادامه پیدا خواهد کرد.

این برنامه چندین محور مشخص دارد که سلسله‌نشست‌ها هم براساس آن‌ها ترتیب داده شده‌اند. یکی از این محورها، بحث نقش مهمی‌ست که پژوهش‌های فرهنگی می‌توانند در ارتقا محصولات فرهنگی کشور و نیز در حوزه سیاستگذاری فرهنگی و هنری داشته باشند و نتایج این پژوهش‌ها در سطح جامعه در بهبود کیفیت زندگی مردم، نقش داشته باشند.

در این نشست، عبدالحسین لاله، رئیس پژوهشکده هنر فرهنگستان هنر درباره اهمیت جایگاه پژوهش در هنر اظهار داشت:  فکر می‌کنم جامعه هنر امروز به جایی رسیده که بداند پژوهش برای خود هویت مستقلی دارد و باید در کنار آموزش و تولید نقش کلیدی ایفا کند. همانطور که وزیر علوم، تحقیقات و فناوری یادآور شدند که آموزش‌ها باید پژوهش‌محور باشند، اگر آموزش هنر، پژوهش‌محور نباشد، باید آن آموزش را کنار گذاشت. در این عرصه هنرمندان ما باید بدانند اگر می‌خواهند حرف ذی‌قیمتی داشته باشند، بدون پژوهش نمی‌توانند این کار را انجام دهند.

وی درباره هدف ترتیب این برنامه، خاطرنشان کرد: هدف اصلی ما این است که پژوهشگاه‌ها و پژوهشکده‌های هنری بتوانند از طریق هم‌افزایی و هم‌اندیشی، راه پژوهش را در کنار راه آموزش و تولید برای هرچه باکیفیت‌شدن این عرصه بگشایند. امیدوارم که این حرکت ادامه داشته باشد و هرکدام از پژوهشگاه‌ها هرسال متولی این برنامه باشند تا عرصه پژوهش نسبت به تولید و آموزش که همواره مظلوم و گوشه‌گیر دیده شده، هرچه بیشتر موردتوجه قرار گیرد.

داورپناه معاون پژوهشی پژوهشکده فرهنگ، هنر و معماری جهاددانشگاهی با اشاره به مشکلات حوزه پژوهش هنر، یادآور شد: ما در حوزه پژوهش هنر مشکلات عدیده‌ای داریم از جمله آموزش پژوهشگرانی که بتوانند در عرصه پژوهش هنر کار کنند و کارایی داشته باشند. ما شاید به نوعی در پرورش پژوهشگران حوزه هنر خیلی از وقتها، به خطا رفته‌ایم. تعداد پژوهشگرانی که بتوان به آن‌ها استناد کرد، خیلی معدود است و این نشان می‌دهد که این موضوع، خیلی جای کار دارد. امید است که این کار بتواند به‌صورت یک کار صنفی دنبال شود؛ به‌صورت روندی که هرساله تکرار شود و خروجی‌های مشخص داشته باشد.

تقوی هم به دغدغه دیرین فرهنگستان هنر درباره برقراری ارتباط با سایر دستگاه‌های متولی و جهت‌گیری هم‌اندیشی آن اشاره کرد و برگزاری این نمایشگاه را ازجمله آن‌ها برشمرد و ضمن پیش‌بینی وجود کاستی‌هایی در آن به دلیل تجربه اول، درباره رفع کاستی‌های آن برای ادوار بعدی ابراز امیدواری کرد.

مصطفی اسدزاده عضو گروه جامعه و فرهنگ پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات هم با استناد به خبری از خبرگزاری فارس درباره برگزاری نمایشگاه اکسپو در دبی مبنی بر اینکه پاویون ایران در این نمایشگاه، مایه آبروریزی خوانده شده بود، به انجام پژوهش و انتشار کتابی با موضوع اکسپو در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات در بهمن ۹۹ اشاره کرد و درباره نادیده‌انگاشتن پژوهش‌ها و عدم کاربست آن‌ها در حیطه اجرا افزود: کتاب «هنر، دولت و نمایشگاه جهانی اکسپو» نوشته فهیمه زارع‌زاده در بهمن ۹۹ در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات منتشر شد که نویسنده در این کتاب، ضعف اصلی را در آشنا نبودن با مشخصه‌های اکسپوها و نداشتن آگاهی جامع از مبانی بصری‌تاریخی‌ آن، اولویت‌بندی روش‌های هنری در راستای آن‌ها و میزان کاربردشان در دست‌یابی به هدف‌ها می‌داند و اعلام می‌دارد که جمهوری اسلامی ایران درصدد نمایشی از پیشینۀ فرهنگی‌‌تمدنی، آن هم از طریق تکرار دقیق آثار تاریخی و برخی وجوه علمی‌‌اقتصادی خویش برآمده و نیز شناختی جامع از مشخصه‌های نمایشگاه‌ها نداشته است؛ بنابراین نتوانسته است نشانه‌های بصری خلاقانه و ایده‌پردازانه‌ای را در طراحی پاویون‌ها، نمایش صنایع دستی و سایر روش‌های هنری متعددش به‌کار برد، «اندیشۀ هویت‌گرای» مدنظر خود را به منصۀ ظهور رساند و تجارب بیانی‌ خود را در راستای حل چالش‌های پیش‌روی بشر قرار دهد. در نتیجه، بیان روایی ضعیفی را از خویش ارائه داده و همین موجب  تحقق نیافتن رسالت‌ها و هدف‌های سیاسی‌اش شده است.

اسدزاده افزود: بنابراین اگر کارگزاران اجرایی و عوامل دست‌اندرکار برگزاری این رویداد، این کتاب را مطالعه می‌کردند و یا از نویسنده آن به‌عنوان مشاور بهره می‌گرفتند، این اتفاق نمی‌افتاد و ما در اکسپو شاهد حضور پررنگ و بهتر ایران بودیم.

شریفیان نماینده پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری در این برنامه نیز حوزه فعالیت این پژوهشگاه را به‌طور مستقیم و غیرمستقیم با حوزه هنر مرتبط دانست که می‌تواند در این خصوص پژوهش‌های کاربردی داشته باشد.

در پایان این مراسم از پوستر اولین نمایشگاه دستاوردهای پژوهشی پژوهشگاه‌ها و پژوهشکده‌های فرهنگی و هنری، رونمایی شد.

گزارش از: فریبا رضایی