گزارش رصد 55 با عنوان «وضعیت فرهنگی و  اجتماعی مهاجرین افغانستانی» از سوی مرکز رصد فرهنگی کشور منتشر شد.  بنا به اعلام روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، این گزارش ضمن ارائه تاریخچۀ حضور و وضعیت مهاجران در ایران،  پیشنهاد‌هایی در حوزۀ قانونی و اداری و اجتماعی و فرهنگی برای بهبود وضع موجود افغانستانی‌ها در ایران ارائه می‌دهد.

به استناد این گزارش، دو پدیدۀ «مهاجرت افغانستانی‌ها به ایران» و «مهاجران افغانستانی در ایران» به‌عنوان امری بلندمدت (و نه مقطعی) و مسئلۀ ایرانی (و نه بیرونی) درنظرگرفته شوند و جامعه و دولت ایران خود را برای مهاجرت بیشتر و حضور بلندمدت مهاجران آماده کند.

   این گزارش تأکید می‌کند حضور درازمدت افغانستانی‌ها در ایران، قطعی است و چون نگاه موقتي و وضعیت محرومیت برای آنان و فرزندان ایشان می‌تواند زمینه‌ساز آسیب‌های سیاسی‌امنیتی و اجتماعی‌فرهنگی باشد، لذا وقت آن است که سیاست‌ها و قوانین دربارۀ افغانستانی‌ها در ایران موردبازنگری و تجدیدنظر قرار گیرد، به‌ویژه آنکه اشتراکات دیرین فرهنگی و مذهبی دو ملت می‌تواند تسهیل‌کنندۀ این تغییر سیاست باشد.

  پیشنهادهای این گزارش ناظر به همۀ گروه‌ها (پناهندگان و مهاجران افغانستانی) و با توجه به وضعیت قانونی متفاوت آن‌هاست که در دو دسته «سیاست‌های قانونی‌اداری» و «سیاست‌های فرهنگی‌اجتماعی» ارائه می‌شوند؛ تدوین سیاست‌ها و مقررات پذیرش مهاجر و پناهنده، شناسایی جمعیت بدون مدرک، تمهید قانونی زمینه‌های ایجاد «اقامت دائم»، اصلاحات قانونی دربارۀ حقوق و دسترسی‌ها، اصلاح رویه‌های اداری و رفتار مأموران دولتی، رفع موانع تحصیل کودکان و نوجوانان، قانوني‌كردن فرايند مهاجرت از طريق كنترل مرزها، اعطای پناهندگی سیاسی، تغییر قوانین تابعیتی، ایجاد درس درک تفاوت و تفاهم فرهنگی دربارۀ افغانستانی‌ها در نظام آموزشی، ایجاد کارگاه‌های آموزشی و ترویجی برای والدین و خانواده‌های ایرانی و افغانستانی، مقابلۀ فرهنگی با بدرفتاری دربارۀ افغانستانی‌ها، اصلاح سیاست‌های فرهنگی و هنری، سیاست‌های معطوف به ادغام اجتماعی، ایجاد انجمن‌های فرهنگی مختص مهاجرین افغانستانی، توجه به قرابت‌های فرهنگی کشورهای فارسی‌زبان و سیاست‌گذاری در حوزۀ زبان فارسی برای آموزش به خارجیان، تدوین و اعلام صریح استانداردهای ضدبیان‌های نژادپرستانه در نظام رسانه‌ای و فرهنگی ایران و توجه بیشتر به پژوهش در زمینۀ مهاجرت ازجمله پیشنهادی سیاستی این گزارش است.