«الزامات فرهنگی رشد جمعیت در دهه نود» بررسی میشود
«الزامات فرهنگی رشد جمعیت در دهه نود؛ مطالعه موردی فیلمها و سریالهای تلویزیونی» عنوان طرحی است که از سوی صغری صالحی در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات انجام میشود.
این پژوهش با هدف نقد و ارزیابی سیاستها و عملکرد سیمای جمهوری اسلامی (تلویزیون) در خصوص سیاستهای جمعیتی کشور در دهه نود تدوین شده است.
به استناد این مطالعه، امروزه برخی از کشورها با مسئله رشد منفی و کاهش جمعیت مواجه هستند. محققان، برای سیر نزولی جمعیت و افزایش سالمندی، پیامدها و چالشهای گوناگون اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و امنیتی مطرح کردهاند. بدینترتیب، کاهش میزان باروری و معضلات ناشی از آن در کشورهای مختلف به دغدغه اساسی برای دولتها و سیاستگذاران تبدیل شده است؛ بهگونهای که برای مقابله با این پدیده و جلوگیری از آثار زیانبار کاهش جمعیت، سیاستهای مختلفی را در پیش گرفتهاند و مشوقهای مالی و حمایتی را افزایش دادهاند.
محقق در این بررسی، بیشتر بر سریالهای تلویزیونی تمرکز کرده و با توجه به تعداد زیاد شبکهها و سریالهای تلویزیونی، بررسی همه سریالها را بیش از ظرفیت این پژوهش دانسته که نیاز به زمان بیشتری دارد. علاوه براین، قصدِ پژوهش را، تحلیل نسبت میان سیاستهای جمعیتی جاری با واقعیتهای فرهنگی روز جامعه اعلام میکند که کمیّت مطالعه موردی تحقیق، اولویت چندانی در آن ندارد. به همین ترتیب، محقق تلاش میکند با بررسی چند نمونه از سریالها، به نسبت ذکر شده و تحلیل آن دست یابد.
بنابراین، با معیار پُرمخاطب بودن و اقبال عمومی، پنج نمونه از سریالها و فیلمهای تلویزیونی را انتخاب و مسأله فرزندآوری و الزامات فرهنگی آن، نحوه بازنمایی خانوادهها، تعداد فرزندان و نگرش به مقولاتی مانند ازدواج، طلاق و... را بررسی و تحلیل میکند.
در بحث عوامل و سیاستهای مختلف نیز، بیشتر سیاستهای فرهنگی مدنظر است. از این جهت به تلویزیون پرداخته میشود که بهعنوان یکی از نهادهای مهم فرهنگی و رسانهای کشور نقش مهمی در آگاهیبخشی و فرهنگسازی دارد. ضمن اینکه بخشی از تغییرات فرهنگی؛ بهویژه در حوزه خانواده و سبک زندگی از طریق این رسانه و برنامههای نمایشی تبلیغ و ترویج میشود.