این گزارش، پیمایش‌های انجام‌شده در حوزه نشاط در سه دهه اخیر را رصد کرده و تلاش می‌کند هر دو گروه از پژوهش‌هایی که شادی را به‌صورت مستقیم (میانگین شادی) و غیرمستقیم (میانگین میزان رضایت از زندگی در ابعاد مختلف) ارزیابی کرده‌اند، مدنظر قرار دهد تا به‌واسطه مقایسه نتایج آن‌ها، نمایی جامع از وضعیت شادی و نشاط در ایران ارائه کند.

به همین منظور، ابتدا، گزارش‌های جهانی را که به‌صورت مقایسه‌ای به وضعیت شادی در کشورهای مختلف پرداخته‌اند، مرور می‌کند که در این مقیاس، تعداد ۹ پیمایش در سنجش وضعیت شادکامی کشورها از سال ۲۰۱۲ تا سال ۲۰۲۱ مورد بررسی قرار گرفته است.

از پیمایش‌های داخلی نیز، مبنای تدوین این گزارش، یافته‌های پیمایش «ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان» در سه موج  ۱۳۷۹، ۱۳۸۲ و ۱۳۹۴، طرح ملی «سنجش سرمایة اجتماعی کشور» (۱۳۸۴، ۱۳۹۳ و ۱۳۹۷)؛ پیمایش ملی در حوزۀ ادراک از سلامت (۱۳۸۹)؛ و پیمایش شادکامی مردم ایران (۱۳۹۶ و ۱۳۹۸) (یافته‌های آن هنوز به‌صورت رسمی انتشار نیافته‌ است)، می‌باشد.

در این بررسی، محقق باتوجه به شاخص‌های متفاوت و جامعه آماری مختلف پیمایش‌ها، سعی می‌کند با ترکیب و استانداردسازی نتایج آن‌ها، به سه صورت؛ ارائه روند میانگین رضایت شهروندان (به‌عنوان همبستۀ شادی) بر اساس پیمایش‌های انجام‌شده، ارائه روند میانگین شادی و نشاط شهروندان بر اساس پیمایش‌هایی که به‌صورت مستقیم گویه‌ای در این‌باره داشتند و ترکیب محتاطانه نمره‌های رضایت و شادی در یک طیف، تصویری از روند تغییرات در این خصوص ارائه دهد.

به استناد این مطالعه، به‌دلیل تأکید زﯾﺎد ﺑﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣـﺎدی، ﻓﯿﺰﯾﮑـﯽ و ﻓﻨـﯽ در ﮐﺸﻮر، از اهمیت ﻣﻨـﺎﺑﻊ اﺟﺘﻤـﺎﻋﯽ ﻧﻤﺎدﯾﻦ و فرهنگی ﻧﻈﯿﺮ اﻋﺘﻤﺎد ﻋﻤﻮﻣﯽ و ﻧﺸﺎط اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﺤﺚ ﺟﺪی ﺑﻪ ﻣﯿﺎن نیامده است. ﺑﻪ همین دﻟﯿـﻞ، در ﮐﺸﻮر ﭘﺮوژه و برنامه ﮐﻼﻧﯽ ﻧﯿﺰ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان «ﻧﺸـﺎط اﺟﺘﻤـﺎﻋﯽ» ﺗﻌﺮﯾـﻒ ﻧﺸـﺪه و ﺗـﺎ آنجا ﮐـﻪ اﻃﻼﻋـﺎت ﻣﻮﺟﻮد اﺟﺎزه می‌دهند، در راه ﺷﺎﺧﺺﺳﺎزی آن ﮔﺎﻣﯽ ﻣؤﺛﺮ و ﻣﻠﯽ ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ.

محقق اذعان می‌دارد که ﺗﻌﺮﯾـﻒ ﺷـﺮاﯾﻂ ﻣﻨﺎﺳـﺐ ﻧﺸـﺎط اﺟﺘﻤـﺎﻋﯽ ﺑﺎﯾـﺪ بر اساس واقعیت‌ها ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد؛ ﻧﻪ ﺗﺼﻮرات ﻣﺒﻬﻤﯽ ﮐـﻪ آﻟـﻮده ﺑـﻪ ﺧﻮاﺳـﺖ ﺻـﺮف برنامه‌ریزان باشد. بر همین اساس، معتقد است ﺗﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ جامعه ایران مواجهه ﺧﻮد را ﺑﺎ مؤلفه‌های نشاط، ﺷﻔﺎف، ﻣﻮزون و ﻣﻌﻘﻮل ﻧﮑﻨﺪ، ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷـﺎدی در ﮐﺸﻮر ﻧﯿﺰ مبهم و ﻧﺎﻣؤﺛﺮ ﺑﺎﻗﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ.

پژوهشگر در این پژوهش، ضمن تأکید بر اهمیت سیاستگذاری علمی و مدون‌سازی اولویت‌های علمی در حوزه شادی و نشاط اجتماعی، متذکر می‌گردد که پیشبرد هرگونه رفتار اجتماعی مطلوب و مثبت، مستلزم شناسایی، تبیین و تفهیم عناصر و موضوع‌های مرتبط به آن است. به همین دلیل، طراحی و اجرای گروهی از مطالعات نظری و تحقیقات تجربی درباره مسئله موردنظر را مهم و الزامی می‌داند.

در ادامه پیشنهادهایی را برای ارتقای نشاط در ایران ارائه می‌کند که می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:

• در سطح مناطق قومی و محلی، سازمان‌های محلی و به‌ویژه شوراهای شهر و محله می‌توانند به‌عنوان متولی فهم شرایط موجود، طراحی و اجرای سیاست‌های شادزیستی شهروندان را به عهده گیرند و برنامه‌های راهبردی خویش را در راستای شاخص‌های بهزیستی نشاط اجتماعی تعریف کنند.
• تشکیل بانک داده‌های نشاط و شادزیستی شهروندی، شاخص‌سازی و طراحی مقیاس‌های بومی نشاط و اجتناب از تقلیل ایران‌پژوهی به تهران‌پژوهی در تحقیقات مرتبط با شادی و نشاط
• محلی‌گرایی در برنامه‌های نشاط (و اختصاص حوزه‌ای به طراحی و سازمان‌دهی و برگزاری شادی‌های محلی در برنامه‌های توسعۀ محلی و منطقه‌ای کشور)
• تشکیل اجتماعات هویت‌بخش (تأکید بر شادی‌های جمعی سنتی و شادی‌های محله‌ای، ملی و مذهبی) و تمرکز بر نشاط حقیقی و آموزه‌های دینی شادی