«نقش مؤلفه‌های احساسی و اخلاقی سواد رسانه‌ای در توسعه سرمایه اجتماعی در بین شهروندان تهرانی»پژوهشی‌ست که سه مؤلفه اعتماد، مشارکت، احساس تعلق سرمایه اجتماعی و دو مؤلفه اخلاقی و احساسی سواد رسانه‌ای مورد آزمون قرار داده تا رابطه میان این دو مولفه و سرمایه اجتماعی در میان شهروندان تهرانی را بسنجد. به همین منظور جمعیت بالای ۱۸ سال شهر تهران که به استناد این مطالعه، حدود ۶ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر بوده را با استفاده از نمونه‌گیری مورد آزمون قرار داده است.

این تحقیق با هدف قرار دادن شمال، جنوب، شرق، غرب و مرکز تهران در بازه زمانی شهریورماه ۱۳۹۵ تا مهر ۱۳۹۶، نشان می‌دهد که رابطة مستقیم و معناداری بین بعد اخلاقی سواد رسانه‌ای، یعنی توانایی درک و دریافت ارزش‌های نهفته در پیام رسانه‌ها و سرمایه اجتماعی وجود دارد به‌طوری‌که با بالارفتن بعد اخلاقی سواد رسانه‌ای، سرمایة اجتماعی افراد نیز افزایش می‌یابد. هم‌چنین نشان می‌دهد که رابطه مستقیم و معناداری بین بعد احساسی سواد رسانه‌ای (جایی که مخاطب از طریق یکی از حواس پنجگانه در معرض پیام‌های رسانه‌ای قرار می‌گیرد) و سرمایة اجتماعی وجود دارد به‌گونه‌ای‌که با بالا رفتن بعد شناختی سواد رسانه‌ای، سرمایة اجتماعی افراد نیز افزایش می‌یابد.

پژوهشگر در این پژوهش پس از اینکه نشان می‌دهد سواد رسانه‌ای می‌تواند سرمایه اجتماعی را در سطح جامعه افزایش دهد، پیشنهاد می‌کند مسئولان و برنامه‌ریزان فرهنگی و رسانه‌ای، اقدام به آموزش‌های مستقیم و غیرمستقیم جهت بالابردن سواد رسانه‌ای در جامعه نمایند که در این میان، توجه به سمن‌ها، تشکل‌های دانشجویی و دانش‌آموزی جهت بهره‌مندی از آموزش سواد رسانه‌ای، فعال‌نمودن سازمان‌های مدیریت شهری جهت آموزش سواد رسانه‌ای و برگزاری دوره‌های تفکر منتقدانه به شهروندان مشارکت نهاد خانواده، انجمن اولیاء و مربیان، در زمینه آگاهی‌بخشی سواد رسانه‌ای در جهت جلوگیری از آسیب‌ها و پخش برنامه‌های آموزشی سواد رسانه‌ای از شبکه‌های رسانة ملی را از جمله آن‌ها برشمرده است.

گفتنی‌ست پژوهش «نقش مؤلفه‌های احساسی و اخلاقی سواد رسانه‌ای در توسعه سرمایه اجتماعی در بین شهروندان تهرانی» در قالب مقاله در شماره ۴۸ نوبت زمستان ۱۳۹۸ فصلنامه «مطالعات فرهنگ- ارتباطات» در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات منتشر شده است.

دریافت اصل مقاله