ﺗﺠﻠﯽ هویت اﯾﺮاﻧﯽ ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﺎﺧﺼههای هویت در ﻧﻘﺎﺷﯽ اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﯽ
پژوهش «ﺗﺠﻠﯽ هویت اﯾﺮاﻧﯽ ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﺎﺧﺼههای هویت در ﻧﻘﺎﺷﯽ اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﯽ» نوشته زینب مظفریخواه، بهصورت الکترونیکی منتشر شد.
این پژوهش با دغدغه پرداختن به نقاشی انقلاب اسلامی و توجه دوباره به آثار شاخص این دوره، به دنبال یافتن پاسخ به این پرسش است که هویت ایرانی چه ابعادی دارد و نقاشی انقلاب اسلامی به چه شیوهای توانسته است عناصر اصلی هویت ایرانی (با ابعاد مختلف آن) را به ظهور برساند؟ اینکه این شاخصه ها در چه مقاطعی، چرا، چگونه و توسط چه کسانی در آثار نقاشی بازتاب پیداکرده است؟ نقاشان انقلاب تا چه میزان به این شاخصهها نزدیک یا دور شدهاند؟ این شاخصهها تا چه اندازه به روند تکاملی هنر نقاشی انقلاب اسلامی کمک کردهاند و تحولات این دوران چه بوده است؟
این کتاب مجموعاً در شش فصل سامان یافته است که هویت و شاخصههای آن، واکاوی شاخصههای هویت در فرهنگ انقلاب اسلامی ایران، هنر و هویت از دیدگاه اندیشمندان انقلاب اسلامی، هنر و هویت در دیدگاه سایر اندیشمندان انقلاب اسلامی، نقاشی انقلاب اسلامی، شاخصههای هویت در نقاشی انقلاب اسلامی ایران و نتایج، عناوین فصلهای آن هستند.
پژوهشگر در این مطالعه با نگاه به شاخصههای هویت از منظر دیدگاههای امامخمینی(ره)، به این نتیجه میرسد که در تعداد کمی از آثار دوره اول انقلاب اسلامی ایران شاخصههای هویت (با تعریف مدنظر این پژوهش) وجود دارد و در اکثر آثار نقاشی انقلاب اسلامی ایران در دوره اول به دلایل زیاد، تأثیرپذیری از هنر انقلابی دیگر کشورها بدون توجه به نگرش در فرهنگ اسلامی و انقلابی ایران دیده میشود.
به استناد یافتههای این پژوهش، از جنبه کیفی در نقاشی اتفاق ویژهای دیده نمیشود. مطابق این یافتهها، تأثیر وجود دارد ولی بیان خام، زبان نارسا و خلاقیت پایین است. محقق اعلام میدارد که برخی از آثار انقلاب اسلامی تا حدودی به فرمایشات امام و بیان مبانی اسلامی و نمایش هویت اسلامی -ایرانی و انقلابی نزدیک شدهاند ولی در برخی دیگر، بیشتر برداشت حسی هنرمند از یک موضوع و بازی با عناصر فرم و رنگ دیده میشود. به باور او، هنرمندانی که درک عمیقتری از انقلاب و اسلام داشتهاند، هنر انقلاب اسلامی ایران را بنیان گذاشتند که تعداد آنها کم بوده و تا حال حاضر در حد توقع انقلاب و ارزشهای آن، این هنر را ادامه ندادهاند.