پژوهش «مرجعیت رسانه‌ای و خبری وسایل ارتباط جمعی در ایران» به کوشش مسعود اسدی نژاد جمالی، در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات انجام شد.

این پژوهش با تعریف مرجعیت به استفاده مردم از یک رسانه، تلاش می‌کند مصرف رسانه‌ای مردم در حدفاصل دهه‌های ۵۰ تا ۹۰ هجری شمسی را مورد بررسی قرار دهد. به همین دلیل، برای تکمیل مبحث مصرف، به موضوعاتی چون اعتماد رسانه‌ای، مرجعیت خبری، منابع خبری و میزان مصرف آن‌ها در هر دهه، اعتماد به منابع خبری و دست‌اندرکاران حوزه خبر، می‌پردازد.

این مطالعه مجموعاً در ۵ بخش سامان یافته است. بخش اول به ذکر کلیات و بخش دوم، به بحث درباره مرجعیت رسانه‌­ای در ایران می‌پردازد و ذیل گفتارهای مختلفی مرجعیت هریک از رسانه‌ها اعم از مطبوعات، رادیو، تلویزیون، ماهواره و نسل جدید فناوری‌­های ارتباطی را در دهه‌های ۵۰ تا ۹۰ از نظر می‌گذراند.

«مصرف خبری و منابع کسب اخبار ایرانیان» و «اعتماد به رسانه­‌ها، منابع خبری و دست‌اندرکاران خبر»، عناوین‌ بخش‌های سوم و چهارم هستند که در هرکدام از آن‌ها، منابع کسب اخبار و اعتماد به رسانه­‌ها و منابع خبری، در دهه‌های ۵۰ تا ۹۰، به تفکیک، بررسی شده است. بخش پنجم این پژوهش نیز به جمع­‌بندی مباحث مطروحه اختصاص دارد.

مطابق بخشی از یافته‌های این گزارش، از میان منابع خبری ایرانیان در دهه ۵۰، رادیو اصلی‌ترین منبع کسب خبر بوده است. با گسترش استفاده از تلویزیون در دهه ۷۰، این رسانه جای رادیو را گرفته و عمده مردم از طریق تلویزیون از حوادث و اخبار آگاه می‌شده‌اند. در دهه ۹۰ نیز صداوسیما اصلی‌ترین نقش را در بازار خبر ایران کسب کرده است.

در زمینه اعتماد به رسانه‌ها، در دهه ۵۰، رادیو معتمدترین رسانه نزد ایرانیان بوده و تلویزیون پس از آن در رتبه دوم قرار گرفته است. در دهه ۷۰، ۸۰ و ۹۰ نیز رادیو و تلویزیون ایران، بیشترین میزان اعتماد را از سوی مردم جلب کرده‌ند.

مطالعه مطبوعات در ایران پس از اوج‌گیری‌اش در اواخر دهه ۷۰ و اوایل دهه ۸۰، با گذر زمان روند نزولی داشته است. در  دهه ۵۰ شمسی، نزدیک به ۳۲ درصد افراد روزنامه و ۳۵ درصد مجله می‌خوانده‌اند. این آمار در سال ۱۳۹۸، به ۲۸.۳ درصد رسیده است.

در زمینه مصرف رادیویی، در سال ۱۳۵۳، ۷۷ درصد ایرانیان حداقل یک دستگاه گیرنده رادیویی در خانه داشته‌اند. ۵۲ درصد خانوارهای دارای رادیو، هر روز از این رسانه استفاده می‌کرده‌اند. در سال ۱۳۹۸ ۲۹.۷ درصد افراد از رادیو استفاده کرده‌اند. به عبارت دیگر، میزان مصرف رادیو در دهه ۹۰، نسبت به دو دهه پیش از آن افت محسوسی داشته است.

مجموعه آمار مصرف تلویزیون نیز حکایت از آن دارد که تلویزیون در دهه‌های ۷۰، ۸۰ و ۹۰ توجه اکثریت جامعه ایران را بخود جلب کرده و با گذر زمان از میزان مصرف آن در کشور کاسته نشده است. این رسانه در دهه‌های ۸۰ و ۹۰ به اوج مصرف خود رسیده است.