کتاب «رصدخانه فرهنگی اجتماعی: مفاهيم، مبانی و اصول راه‌اندازی» ازجمله برگزیدگان سومین دوره معرفی برترین‌های پژوهش فرهنگی است که به کوشش مصطفی نباتی‌نژاد، الهام يوسفی همدانی و مهدی آصالح زیر نظر شورای فرهنگ عمومی استان اصفهان نگاشته شده است.

این کتاب سعی می‌کند با تعریف مفاهیم و کاربرد آن‌ها، ابتدا به تعریفی از رصدخانه فرهنگی و اجتماعی دست یابد و با برشمردن ویژگی فعالیت‌ این سازمان‌ها در حوزه‌های گردآوري داده (تشكيل انباره داده)، پردازش و تحليل داده، انتشار اطلاعات و ارزيابی مستمر، به تبیین ماهیت رصدخانه‌ها و تفاوت آن‌ها با سایر موسسات مشابه، بپردازد.

در این مطالعه، مديريت دانش در حوزه فرهنگ و همچنین تحريك توسعه آن از طريق فعالیت‌هايي مانند گردآوري داده، ذخیره‌سازي و به اشتراك‌گذاری اطلاعات در مورد فرهنگ، تسهیل مديريت موسسات فرهنگی دولتی و خصوصی و نیز مشارکت فعال در سیاست‌گذاری آگاهانه، از اهداف رصدخانه‌های فرهنگی عنوان شده است.

این کتاب مجموعاً مشتمل بر ۴ فصل است. فصل اول با عنوان «شناخت عمومی»، به تعاریف و مفاهیم، اهداف رصدخانه‌های فرهنگی و خصوصیات و مزایای آن‌ها اختصاص دارد.

فصل دوم با عنوان پيشينه رصدخانه‌های فرهنگی، به تشریح پيشينه این مراکز در داخل و خارج کشور می‌پردازد. مطابق یافته‌های این فصل، قلمروی فعالیت رصدخانه‌های فرهنگی خارج کشور، در سطوح مختلف (شهری، ملی، منطقه‌ای و بین المللي) است و عمده رصدخانه‌ها در قلمروی ملی و منطقه‌ای فعالیت می‌کنند. در عین حال نقطه اشتراك آن‌ها، تلاش برای ترويج و توسعه فرهنگ به عنوان شرطی ضروری برای توسعه پايدار چه در سطوح محلي و چه فراتر از آن است. نكته ديگر، غناي قابل توجه مفهومی و تجربی در کشورهای مختلف جهان و در مقابل، تجربه‌های نسبتاً نامنظم و غیرمنسجم داخلي است که عمدتاً بر رصد کالاها و خدمات فرهنگی متمرکز شده‌اند.

«معرفی رصدخانه فرهنگی اجتماعی استان اصفهان» عنوان فصل سوم است که به معرفی این رصدخانه تأسیس‌شده در سال ۹۶ در قالب عناوینی چون برنامه راهبردي رصدخانه فرهنگي اجتماعی، چشم انداز، ماموريت، اهداف، راهبردها، اصول و ارزش‌های رصدخانه فرهنگي اجتماعي و شناسايی و طبقه‌بندی ذينفعان رصدخانه می‌پردازد. در این فصل، مواردی چون پايش و بهنگام‌رسانی اطلاعات مورد نیاز و مرتبط برنامه‌ريزان، پژوهشگران و سیاستگذاران فرهنگی اجتماعي، شناسايي جريان‌های فرهنگ عمومي با توجه به مبدأ و منشأ، زمینه و بسترهاي ايجاد و رشد، روند و شدت تغییرات، میزان، نوع و قلمروی تأثیرگذاری و تأثیرپذيری، گروه هدف و مخاطبان جريانها، ارزيابی و تحلیل مسائل فرهنگی جامعه در سطح فرهنگ عمومي و خرده‌فرهنگ‌های کودکان، نوجوانان، جوانان، دانشگاهیان، زنان و نظاير آن از زوايای مختلف، تحلیل روند و تغییر و تحولات مولفه‌ها و حوزه‌هاي مهم و استراتژيك عرصه فرهنگ عمومی و آينده‌پژوهی موضوعات، تهديدها و فرصت‌ها جهت برنامه‌ريزی و تصمیم‌گیری و همكاری و تعامل با حوزه‌های مرتبط در سطح کشور جهت تبادل اطلاعات و تجارب و اجرای پژوهش‌های مشترك، از اهداف تشکیل این رصدخانه عنوان شده است.

ریسک‌های راه‌اندازی رصدخانه، ساختار مفهومي و عملياتی رصدخانه، اركان و ساختار تشكيلاتی و مدل‌های ساختاری رصدخانه فرهنگی اجتماعی، از دیگر مباحث این فصل است.

فصل چهارم این اثر نیز به احصاء محصولات و خدمات رصدخانه فرهنگی اجتماعی پرداخته است.