جشنواره پژوهش فرهنگی؛ فرصتی برای شبکهسازی پژوهشگران
حوریه شجاعی- عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطاتجشنواره پژوهش فرهنگی فرصتی منحصربهفرد برای ارتقاء فرهنگ و تعاملات فرهنگی است. در دیار پر تنوع پژوهشهای فرهنگی، برگزاری جشنواره پژوهش فرهنگی میتواند رویدادی مهم و موثر برای تعامل با پژوهشگران در حوزههای مختلف فرهنگی باشد.
هدف این جشنواره، معرفی آثار برتر پژوهشی و ارج نهادن به محققان این حوزه است. این رویداد در بستر پژوهشهای موجود با پرچمداری تازهترین تحقیقات فرهنگی، قصد دارد ترکیبی از تفکر علمی و نوآورانه را به ارمغان آورد، اما میتواند سرآغازی برای ماجراهای جدید باشد. «شبکهسازی» با هدف استفاده از ظرفیت علمی پژوهشگران حوزه فرهنگ را میتوان یکی از این ماجراهای جدید بهشمار آورد.
در جریان این رویداد فرهنگی پژوهشی، تعداد قابل ملاحظهای از محققان، آثار خود را به دبیرخانه این جشنواره ارسال کردهاند. فعالیتهای متنوعی اجرا و ساعتها بررسی و داوری انجام گرفته تا از بین آنها برترینشان برگزیده شود. آثاری که در این جشنواره معرفی میشوند، نه تنها تنوع و غنا را در زمینه پژوهشهای فرهنگی نمایان میکنند بلکه ارتباطات جدیدی بین پژوهشگران، هنرمندان و علاقهمندان به فرهنگ برقرار میکنند. پس از برقراری ارتباطات، آنچه از اهمیت ویژهای برخوردار است حفظ و مراقبت از ارتباط از طریق «شبکهسازی هدفمند» است. در دنیایی که هر روز بحرانها و چالشها جلوه میکنند، این جشنواره نقطه شروعی تازه فراهم میکند و میتوان آن را فرصتی برای ایجاد شبکهای از محققان در نظر گرفت.
شبکهسازی راهکاری مؤثر برای تقویت بنیان پژوهشی است و این امکان را میدهد تا با افراد باتجربه در حوزههای مختلف فرهنگی همکاری کرده و از دانش و تجربیات آنها بهرهمند شد.
برای درک ضرورت شبکهسازی در حوزه فرهنگ، توجه به این مقدمات لازم است:
- فرهنگ دامنه گستردهای دارد که همچون چتری بزرگ، اجزای متعددی از زندگی اجتماعی و انسانی را دربرمیگیرد.
- پژوهشهای فرهنگی بهعنوان زمینهای گسترده و چندرشتهای، انواع موضوعات و زیرموضوعات را دربرمیگیرد. این گستردگی نشان از پیچیدگی و تنوع جوانب فرهنگی در جامعه دارد.
- امکانات و منابع پژوهشی محدودند.
- تعداد پژوهشگران فعال در یک موسسه پژوهشی نیز محدود است. به نظر میآید این تعداد نتوانند تمامی ابعاد و مسائل مختلف را پوشش دهند.
بنابراین لازم است برای توسعه فعالیتهای پژوهشی و دستیابی به نتایج بهتر، به شبکهسازی و استفاده از ظرفیت علمی پژوهشگران دیگر توجه شود.
یکی از گامهای مهم در فرایند شبکهسازی، برقراری ارتباط و تماس با محققان و موسسات پژوهشی است. این گام اساسی از طریق برگزاری جشنواره پژوهش فرهنگی برداشته شده است، اما برای تکمیل این فرایند نیاز است مراحل دیگری طی شود تا بتوانیم بهبود عملکرد پژوهشی خود را تجربه کنیم. مراحل دیگری را که میتوان برای این فرایند درنظر گرفت از این قرارند:
- بررسی و تشخیص نیازها و مسائل فرهنگی مشترک بین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و افراد یا سازمانها.
- تعیین و مشخصکردن اهداف شبکه بهمنظور تعیین جهت و راهبرد کلان فعالیتها.
- شناسایی و انتخاب افراد و سازمانهای دارای تجربه یا دانش مرتبط با اهداف (این افراد و سازمانها ممکن است شرکت کنندگان یا برگزیدگان این جشنواره باشند).
- توسعه و تقویت روابط با افراد و سازمانها از طریق تبادل اطلاعات، همکاری مشترک، و حمایت متقابل.
شبکهسازی، یک فرآیند استراتژیک است که گام نخست آن جذب نخبگان فرهنگی و پژوهشگران است؛ باید توجه داشت که حفظ و تقویت ارتباطات، اهمیت بیشتری دارد و نیازمند مراقبت است. حفظ شبکه، به پایداری فعالیتها و پروژهها کمک کرده و از تعلیق و تضعیف فعالیتها جلوگیری میکند.
بنابراین استفاده از ظرفیت علمی دیگر پژوهشگران از طریق شبکهسازی، علاوه بر افزایش ارتقاء علمی، میتواند به توسعه منابع، تنوع موضوعات و بهبود عملکرد پژوهشی موسسه کمک کند.