جنبش حقوق پدران [1]اگرچه در کشورهای غربی متمرکز شده است، جنبشی بین‌المللی است. این جنبش در صدد صیانت از حقوق قانونی پدران تنی است. جنبش حقوق پدران عبارت است از سازمان‌های محلی، دولتی، و ملی‌ای مانند «ائتلاف پدران و فرزندان در امریکا»[2] که اساساً مدافع حقوق حضانتی پدران طلاق‌گرفته‌اند.

در دههٔ 1990، شمار خانواده‌های پدرسرپرست افزایش یافت؛ در سال 2002، از هر پنج خانوادهٔ امریکایی، یک خانواده پدرسرپرست بود. بااین‌حال، این جنبش پیش از رشد خانواده‌های پدرسرپرست پدید آمده بود. این جنبش در دههٔ 1970، در انگلیس و ایالات متحده، در واکنش به بالارفتن نرخ طلاق که با افزایش استقلال مالی زنان از رهگذر مشارکت در بازار کار و برآمدن جنبش حقوق زنان پیوند خورده بود، سر برآورد. در ایالات متحده دههٔ 1960، بسیاری از ایالات به طلاق‌های توافقی روی آورده بودند که خود سبب افزایش شمار طلاق و مادران مجرد شد.

به‌لحاظ تاریخی، پدران مسئول تأمین معیشت و حفظ سلامت جسمی فرزندانشان بودند. اما، این وضع در سدهٔ ۱۹20 در اثر تغییر جهت اجتماعی و فرهنگی به‌سوی این تلقی که مادران سرپرستان بهتری‌اند، تغییر کرد. در نتیجه در دهه‌های اخیر، حضانت فیزیکی فرزندان همیشه به زنان داده شده است. فعالان جنبش حقوق پدران نظام حقوقی کنونی را نظامی تلقی می‌کنند که نامنصفانه جانب مادران را می‌گیرد و در مقابل از حضانت فیزیکی مشترک فرزندان دفاع می‌کنند با این استدلال که اگر کودک رابطهٔ سالمی با هر دو سرپرست تنی‌اش داشته باشد، بیشترین نفع را خواهد برد.

بسیاری از سازمان‌دهندگان و فعالان جنبش حقوق پدران دچار سرخوردگی شده‌اند، زیرا حرکت به‌سوی حضانت قانونی مشترک به‌کندی پیش می‌رود، اگرچه در میان گروه خاصی از پدران تمایل به گرفتن حضانت تکی یا حضانت فیزیکی مشترک بیشتر شده است. این گروه عبارت است از خانواده‌های پردرآمد، خانواده‌هایی که در آن والدین به‌شکل مشاع مالک یک خانه‌اند و خانواده‌هایی که فرزندان پسر نوجوان دارند.

  چون خانواده‌های پدرسرپرست همچنان سهم کمی از خانواده‌ها را تشکیل می‌دهند، جنبش حقوق پدران به مسیر دیگری حرکت کرده است و آن پافشاری بر این نکته است که پدر در همهٔ خانواده‌ها نقش مهمی دارد و اینکه باید به پدران یاری داد که میان کار و زندگی خانوادگی معنادار موازنه برقرار کنند. این کمک متضمن افزایش آگاهی دربارهٔ اهمیت اختصاص زمان به خانواده و نیز تشویق خط‌مشی‌های مدافع مرخصی پدرشدن[3] است. به‌طورکلی، افزایش شمار مادرانی که بیرون از خانه کار می‌کنند، به‌همراه تغییر فرهنگی‌ای که سبب کاهش نگرش‌های مردسالارانه دربارهٔ خانواده و در درون خانواده‌ها شده است، به جنبش حقوق پدران امکان داده است در دفاع از همهٔ مردان در عرصهٔ حقوقی و فراتر از آن جای پایشان را محکم کنند.

و نیز ببینید: طلاق؛ مادران مجرد.

بیشتر بخوانید

  American Coalition for Fathers and Children. (www.acfc.org). Garasky, Steven and Daniel R. Meyer (1996). “Reconsidering the Increase in Father-Only Families”, Demography 33: 385-393

[1] father's rights movement

[2] American Coalition for Fathers and Children

[3] paternity leave