مشاغل یقه صورتی [1]، مشاغلی که به‌شکل سنتی مشاغل زنانه محسوب می‌شود، اصطلاحاً مشاغل یقه‌صورتی می‌نامند. این مشاغل نوعاً حوزه‌های دفتری، فروش، و خدمات را دربر می‌گیرد. پرستار، پیشخدمت، آموزگار مدارس ابتدایی، منشی، دستیار مدیر، کارمند فروش، صندوق‌دار، مراقب کودک، و آرایشگر متداول‌ترین مشاغل زنانه است. این مشاغل در نسبت با اصطلاحات رایج‌تر یقه‌آبی و یقه‌سفید، یقه‌صورتی نام گرفته‌اند. این مشاغل با مشاغل یقه‌آبی تناسبی ندارد، زیرا کار یدی یا در آن وجود ندارد یا بسیار اندک است، اما درعین‌حال منزلتی مانند مشاغل یقه‌سفید هم ندارد. اغلب این مشاغل دستمزد خوبی ندارد و نمی‌توان در آن چندان به پیشرفت امید بست. هرچند برخی از مشاغل یقه‌صورتی منزلت و قدری استقلال به‌همراه دارد، این امر معمولاً در دستمزد بازتاب نمی‌یابد. اگرچه این حرفه‌ها پایین‌ترین منزلت را ندارد، غالباً برای بالارفتن از نردبان ترقی جای چندانی نمی‌گذارد.

بنا به گزارش ادارۀ سرشماری ایالات متحده، بیش از 20 میلیون زن در حوزه‌های بهداشت، آموزش، و خدمات اجتماعی مشغول به‌کارند. بسیاری از مشاغل این حوزه مشاغل یقه‌صورتی به‌شمار می‌آید و با خود این کلیشه‌ را به‌همراه دارد که زنان بیش از مردان مناسب این مشاغل‌اند، زیرا این مشاغل نیازمند سرشتی مراقبت‌گر و مادرانه است؛ مثلاً، آموزگاری مهدکودک و پیش‌دبستان که حضور زنان در آن زیاده‌پررنگ است. حتی باوجوداینکه شمار بیشتری از مردان به حوزهٔ تدریس روی آورده‌اند، هنوز هم آموزگاری کلاس‌های پایین‌تر، که اغلب کار کم‌منزلت‌تری تلقی می‌شود، بیشتر بر عهدهٔ زنان است.

به‌لحاظ تاریخی، زنانی که ناچار به کارکردن بودند، خدمات خانگی‌ای در زمینۀ خیاطی، رخت‌شویی، و خانه‌داری ‐ مشاغلی که مستلزم مهارت‌هایی بود که آنها در خانه آموخته بودند ‐ ارائه می‌کرد. این زنان این مشاغل را در خانه‌های خودشان یا خانهٔ خویشان ثروتمندشان انجام می‌دادند یا در کارخانه‌ها و بیگاری‌خانه‌هایی کار می‌کردند که دستمزدهایشان بد بود و شرایط کاری‌شان از آن هم بدتر. سرانجام، برخی از زنان توانستند به جایگاه‌های شغلی کمتر یدی که به آنان آزادی بیشتری می‌داد مانند منشیگری، کارمندی، یا مشاغل خدماتی وارد شوند. اما، حتی منزلت مشاغلی که زمانی محترم و مردانه قلمداد می‌شد، پس از ورود زنان به این مشاغل تنزل یافت. مدتی برچسب یقه‌صورتی به مشاغلی اطلاق می‌شد که با «دستگاه‌های زنانه» ‐ یعنی تلفن و ماشین تحریر ‐ سروکار داشت.

ملزومات شغلی در مشاغل یقه‌صورتی طیف گسترده‌ای دارد؛ از سواد اندک تا مدرک دانشگاهی، اما یک‌چیز در همۀ آنها ثابت است: دستمزد نابرابر زن و مرد در ازای کار یکسان؛ برای مثال، در سال 2006 کارگران زن به‌ازای هر ۱ دلاری که مردانی با همان سطح تحصیلات به‌دست آورده‌اند، فقط 77 سنت درآمد داشته‌اند. باوجود پیشرفت‌هایی که در دهه‌های اخیر در نقش‌های جنسیتی و اشتغال زنان روی داده است، زنان هنوز هم حضور پررنگی در مشاغل اداری، خدماتی، و فروش دارند. هرچند زنان رفته‌رفته در دیگر حوزه‌ها نیز دارند جایگاه‌هایی به‌دست می‌آورند، مشاغل سطح‌پایین‌تر و کم‌درآمدتر بیشتر بر دوش زنان است. این شکاف دستمزد تازمانی‌که کاملاً برطرف نشود، کماکان برای زنان مسئله خواهد ماند.

و نیز ببینید: جداسازی جنسیتی؛ جداسازی شغلی؛ شکاف دستمزد.

بیشتر بخوانید

Bose, Christine E. and Peter H. Rossi (1983). “Gender and Jobs: Prestige Standings of Occupations as Affected by Gender”, American Sociological Review 48(3): 316–30

Kapp, Louise Howe (1977). Pink Collar Workers: Inside the World of Women’s Work, New York: Avon

    [1] pink collar occupations