دومین نشست مجازی از مجموعه نشست‌های «موسیقی و کرونا» با عنوان «تولید، توزیع و فروش آثار موسیقایی ایران در پاندمی کرونا» دوشنبه 28 تیر 1400 باحضور پیروز ارجمند (مدرس و پژوهشگر موسیقی و مشاور عالی اقتصاد هنر اتاق بازرگانی ایران) و محمد سریر (آهنگساز و موسیقی‌دان و رئیس هیئت‌مدیره خانه موسیقی ایران) به دبیری سندوس محمدی برگزار شد.

پیروز ارجمند در این نشست ابتاد به آثار منفی کرونا بر حوزه موسیقی اشاره و تصریح کرد: ما کلیدواژه بحران را برای حوزه موسیقی هم می‌توانیم به کار ببریم. به هرحال صنایع فرهنگی در بحران‌ها، به دلیل اینکه در سبد مصرفی خانوارها در درجه دوم اهمیت هستند، معمولا اولین ضربه را می‌خورند. این ضربه و بحران، هم به صنعت موسیقی و هم بر هنرمندان اعم از نوازندگان، رهبران ارکستر، آهنگسازان و تهیه‌کنندگان وارد شده است. در صنعت موسیقی استودیوهای موسیقی، شرکت‌های تهیه و تولید، فروشندگان ساز، آموزشگاه‌ها و معلمان موسیقی لطمه زیادی خوردند و تقریباً چیزی نزدیک به 30درصد افراد شاغل در حوزه موسیقی، می‌توان گفت الآن شغل و حرفه دیگری دارند. در بخش صنعت موسیقی، شرکت‌های تهیه و تولید، یک ضربه جدی خورده‌اند. خصوصاً شرکت‌هایی که به برگزاری کنسرت فکر نمی‌کردند و صرفاً آلبوم تهیه می‌کردند. تولید آلبوم الآن در هیچ شکلش، مقرون‌به صرفه نیست. آموزشگاه‌ها هم با ظرفیتی معادل زیر 30 درصد آموزش‌های خود را ادامه دادند. چندماه اول که تعطیل بودند که بعد از آن هم به سمت آموزش مجازی روی آوردند.

او با بیان اینکه این موارد بخش تاریک موضوع هستند، به جنبه‌های مثبت کرونا در موسیقی نیز پرداخت و اذعان کرد: در این دوران فرصتی برای آهنگسازان پیش آمد و به تجربیاتی در فضای مجازی دست یافتند و توانستند از طریق همکاری با خوانندگان و نوازندگان خارج از ایران، به ارتباطات و همکاری مشترک دست یابند. هم‌چنین به دلیل هزینه بالای آموزش در خارج از ایران، بسیاری از افراد از طریق معلمان ایرانی، آموزش‌های موردنیاز خود را با استفاده از آموزش‌های آنلاین و با هزینه کمتر کسب کردند. اتفاق خوب دیگر این بود که تمرین‌هایی که نوازندگان طی سال‌ها مشغله، رها کرده‌ بودند، در این مدت بیشتر شد و بسیاری از نوازندگان در این دوران، به فکر تهیه آلبوم‌ها و نیز دگرگون‌کردن موسیقی خود افتادند. به هرحال صنعت موسیقی نیاز به یک نفس کشیدن داشت. چون طبق یکی از آمارهای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خواندم که در سال 98، حدود 9000 سانس کنسرت برگزار شده بود که فکر می‌کنم این ماشین موسیقی که خیلی به سرعت داشت حرکت می‌کرد، نیاز به یک تنفس و گپی داشته تا بتواند خود را بازسازی کند.

این پژوهشگر موسیقی از کرونا به عنوان «انقلاب موسیقایی» پس از انقلاب الکترونیک یاد کرد و گفت: ما در موسیقی چند دوره انقلاب‌های بزرگ داشتیم؛ دوره انقلاب‌های الکترونیک که در دوره اول آن، شروع به بازسازی صداهای موجود کردند. در دوره دوم، شروع به بازسازی و تولید صداهای الکترونیک کردند و در دوره سوم، پلتفرم‌ها و برنامه‌هایی که امکان توسعه و سرعت‌بخشیدن کار آهنگسازی را می‌داد، طراحی کردند. پس از این سه دوره، ما با یک گپ تقریباً 50 ساله روبرو بودیم. کرونا باعث شد که اتفاق جدیدی در موسیقی رخ دهد یعنی دستیابی به پاره‌ای از تکنیک‌ها، ارتباطات، پلتفرم‌ها و نگرش‌های جدید میان هنرمندان و نیز میان مردم ممکن شد. بنابراین من از کرونا به عنوان انقلاب موسیقایی پس از انقلاب الکترونیک نام برد که هنوز زود است ما در این مورد قضاوت کنیم. باید زمان بگذرد تا ببینیم پسماندهای این اتفاق چه خواهد بود.

ارجمند در پایان سخنان خود به اهمیت نقش خانه موسیقی در حل مشکلات این حوزه در دوران کرونا اشاره کرد که اقدام در زمینه پژوهش، طراحی پلتفرم‌هایی به عنوان پرتال رسمی فعالیت هنرمندان برای ارائه خدماتشان، ایجاد ارتباطات بین‌المللی و پیگیری موضوع کپی‌رایت ازجمله آن‌ها بود.

در بخش بعدی برنامه محمد سریر با اشاره به اقدامات فردی در دوران کرونا گفت: ما در دوران کرونا می‌توانیم از همه امکانات فردی خود بهره بگیریم. هرچند اقدامات فردی خیلی کارساز نیست و دولت و همه کسانی که در زمینه‌های عمومی هستند، باید بتوانند امکانات و شرایطی را فراهم کنند، اما ما باید بتوانیم از وقت خود نهایت استفاده را ببریم. لذا هرکسی باید با امکاناتی که در اختیار دارد، تلاش کند زمان خود را با کیفیت بهتری بگذراند. از طرف دیگر، موسیقی نیازمند یک تمرکز، آرامش فکری و فضای مناسب است که در شرایط حاضر ارتباط ما با بیرون هم قطع شده است. ما باید از این شرایط بگذریم تا بتوانیم خلاقیت داشته باشیم. توصیه من این است که در شرایط حاضر، براساس ذهنیت خود، اشتغالی پیدا کنیم و کارهایی که سال‌هاست آن‌ها را کنار گذاشته‌ایم، به آن‌ها برگردیم و آن‌ها را انجام دهیم.