نخستین همایش استانی گفتگوهای فرهنگی به‌مثابه راهبرد حل مسأله، ۱۲ آذر ماه ۱۳۹۷ در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار گردید. در ابتدای این برنامه دکتر سلگی رئیس پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات و رئیس دبیرخانه گفتگوهای فرهنگی با بیان مقدمه‌ای در مورد فقدان معاونت پژوهشی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و با توجه به اهمیت امر پژوهش گفت: در غیاب معاونت پژوهشی، پژوهشگاه فرهنگ هنر و ارتباطات به مدت دو دهه متولی امر پژوهشی است، و با توجه به اینکه در سطح استان‌ها صرفاً کارشناسانی تحت عنوان کارشناسان پژوهش فعالیت می‌کنند، باید گفت که استان‌ها در طرح‌های پژوهشی ملی صورت گرفته یا «کم‌اطلاع» و یا «بی اطلاع» و «در حاشیه» بوده‌اند. هم‌چنین نشریاتی که در استان‌ها فعالیت می‌کنند ارتباطشان با پژوهشگاه در حداقل است. 

دکتر سلگی بیان کرد: این برنامه‌ها و ارتباطات، سازماندهی نشده است و از قاعده مشخص و معینی پیروی نمی‌کند. لذا مسأله این است که چطور می‌توان امر پژوهش را توسعه بخشید و از پتانسیل استان‌ها در این زمینه استفاده کرد؟ رئیس پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات تصریح کرد: باتوجه به اینکه به لحاظ بودجه و ایجاد پست‌های جدید جهت سامان دادن به این امر دچار محدودیت هستیم، لذا بهترین راه برای حل این مسأله، توسعه روابط از طریق «کارها»، «فعالیت‌ها» و «اقدامات» است. لذا استان‌ها باید در طرح‌های پژوهشی که قرار است در روزهای آتی انجام شود، شرکت کنند که با این اقدام، عملاً فعال‌سازی استان‌ها در امر پژوهش، شروع خواهد شد و پژوهشگاه نیز در این مسیر، با توجه به تجربیات خود، «کمک»، «راهنما» و «مشاور» ادارات کل ارشاد در استان‌ها خواهد بود.

در ادامه این همایش، علی غیاثی ندوشن، مدیرکل هماهنگی امور استان‌ها ضمن اشاره به اهمیت پژوهش در مراکز استانی گفت: نکته‌ای که وجود دارد این است که «طرح گفتگوها» نباید در بلندمدت به بیراهه رود و باید چارچوبی برای آن تدوین شود. وی در ادامه افزود: پل ارتباطی پژوهشگاه و ادارات استان‌ها باید دبیرخانه شوراهای پژوهشی باشند که طرح گفتگوهای فرهنگی را پی بگیرند و پژوهشگاه در این زمینه «نظارت» داشته باشد.

مدیرکل هماهنگی امور استان‌ها اظهار داشت: وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، به‌طور جدی به دنبال اجرای «تفاهم‌نامه‌های معاونت فرهنگی وزارتخانه با استان‌ها» می‌باشد و لازم است که استان‌ها جهت اجرای موارد قیدشده در این تفاهم‌نامه‌ها اقدام کنند و اگر نکته و مشکلی بود، مطرح کنند.

دکتر محمدرضا بهمنی مشاور وزیر در ارتباطات فرهنگی و رئیس مرکز فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال، نیز ضمن تشریح کامل «طرح گفتگوهای فرهنگی» و سطوح مختلف آن، بیان کرد: هدف از تدوین محورهای مطرح شده در دستورکار جلسات برای استان‌ها، بازخوردگرفتن از استان‌ها در قالب «پیشنهاد» است که این پیشنهادها دو جنس دارند: ۱) پیشنهادهایی که در سطح استان و مدیران آن قابل پیگیری هستند. ۲) پیشنهادهایی که رسیدگی به آن‌ها نیازمند پیگیری در تهران و در وزارتخانه است که آن‌ها را در دستورکار قرار خواهیم داد. دکتر بهمنی افزود: بهتر است که این دستورکارها به‌مثابه یک پیش‌نویس و به عنوان مباحث نظری درنظر گرفته شود و استان‌ها هرکدام بخش‌هایی را نیز از قبیل اطلاعات استانی، ملاحظات منطقه‌ای، پیشینه کار و ... به آن اضافه کنند و تلفیقی از هردو حوزه صورت گیرد تا این گفتگوها هرچه بیشتر به هدف نزدیک‌تر و خروجی‌ها به شکل کاملاً عملیاتی دنبال گردد.

مریم جان‌قربان، مدیر مسئول موسسه روشنای مشرق‌زمین همایش را ادامه داد و اعلام کرد: برای ایجاد رقابت در عرصه فرهنگی لازم است که یک خودانگیختگی بین خود مردم ایجاد شود و آغازگر حرکت خود مردم باشند و این حرکت در مراحل بعد به دولت و نهادهای دولتی وصل شود تا فضای کسب و کار اقتصادی فراهم شود. دولت نیز به عنوان قانونگذار می‌تواند مسیر را ریل‌گذاری کند تا افراد بتوانند خودشان به توجه به توانمندی‌هایشان وارد عرصه شوند. او در این زمینه، در مورد موضوعاتی از جمله پروژه‌های مدیریت و توسعه، درآمد و اشتغال وضعیت فرهنگی، وضعیت استان‌ها از نظر برخورداری از فضاها و امکانات فرهنگی، موانع اشتغال و کارآفرینی فرهنگی و هنری در شهرستان‌ها، راهکارهای همکاری مدیریت فرهنگی و مدیریت شهری برای رونق کسب‌و کارهای فرهنگی در شهرها براساس اقتضائات محلی صحبت کرد.

در ادامه این برنامه علیرضا کرمانی، مدیر دفتر طرح‌های ملی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات در مورد موضوع «نحوه تعامل دفتر طرح‌های ملی با استان‌ها» سخن گفت و پس از ذکر مقدمه‌ای در مورد تاریخچه طرح‌های ملی و فراز و فرودهای آن، اظهار داشت: نیاز به پژوهش در استان‌ها جدی است. همانقدر که پژوهش در مرکز مهم است، در استان‌ها نیز اهمیت دارد. واقعیت این است که تمام امکانات پژوهشی در مرکز جمع شده یعنی با یک تمرکزگرایی شدید در امر پژوهش مواجه‌ایم. لذا لازم است که براساس «نیاز خودمان» سعی کنیم که سازوکارهایی را برای جبران این خلأ ایجاد کنیم. کرمانی افزود: «ایجاد دفاتر استانی طرح‌های ملی» یکی از این سازوکارهاست. وی ادامه داد: طرح‌های ملی در دوره‌های آغازین خود با مشارکت استان‌ها انجام شد ولی در دوره‌های بعدی این حلقه‌های ارتباطی کم‌رنگ شد. ما نیاز داریم که طرح‌های ملی را با پتانسیل پژوهشی استان‌ها انجام دهیم. لذا تصمیم بر این است که شعبات استانی دفتر طرح‌های ملی را راه‌اندازی کنیم.

در قسمت دوم این همایش، علی‌‌اصغر سیدآبادی مشاور وزیر در امور برنامه‌ریزی و رئیس دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی راهبردی پس از صحبت در مورد موضوعاتی از قبیل لزوم برگزاری جلساتی با ادارات فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان‌ها جهت توضیح و توجیه این برنامه‌ها، ایجاد شبکه‌ شهرهای خلاق، تبدیل فضاهای موجود شهری به فضاهای فرهنگی هنری، دسترسی آنلاین به فضاهای فرهنگی هنری، در مورد موضوع «ایجاد گذرهای فرهنگی هنری» به طور مبسوط سخنرانی کرد و گفت: ایجاد گذرهای فرهنگی یکی از طرح‌ها و برنامه‌هایی است که باید با کمک مدیریت شهری انجام شود که ماحصل آن می‎تواند باعث توسعه کسب و کار فرهنگی شود. وی ادامه داد: فعال شدن شهرها در عرصه کسب و کار فرهنگی رویکرد جدیدی است که این جریان در وزارتخانه در حال تثبیت است. لذا افرادی باید وارد این عرصه شوند که هم علاقه‌مند به عرصه فرهنگی و هنری باشند و هم از نظر اقتصادی تمایل به سرمایه‎گذاری داشته باشند.

 در قسمت پایانی این همایش پروین داعی‌پور و مهدی فرخیان، پژوهشگران موسسه امام موسی صدر با محور قرار دادن موضوع «گفتگو» در مورد ابعاد مختلف آن ازجمله پیامبران موضوع گفتگو، مهارت‌های گفتگو، ثمرات آن و برگزاری کارگاه‌های گفتگو به ایراد سخن پرداختند. پروین داعی‌پور گفت: هدف از برگزاری کارگاه‌ها تربیت «راهنمای گفتگو» است. او افزود: بهترین شیوه برای ایجاد فرهنگ گفتگو، تربیت راهنما در کارگاه‌ها است که به‌نوبه خود می‌توانند طراحی، برگزاری و اجرای کارگاه‌ها را در استان‌ها برای ترویج گفتگو داشته باشند.

در بخش اختتامیه برنامه، دکتر محمد سلگی رئیس پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، ضمن ابراز امیدواری از اینکه این نشست مطلعی برای فعالیت‌های بعدی و کارشناسان بعدی از استان‌ها باشد، گفت: امید است بخش امور استان‌های ما فعال شود و بتوانیم ارتباط موثر و سازنده داشته باشیم. او افزود: برای دریافت پورپوزال و طرح‌های پژوهشی استان‌ها اعلام آمادگی می‌کنیم و حاضریم در این مسیر از این طرح‌‍‌ها حمایت و برای آن‌ها بودجه اختصاص دهیم. دکتر سلگی ادامه داد: باید با کارشناسان پژوهشی در استان‌ها همانند یک مجموعه و یک خانواده باشیم و هیچ‌گونه انفکاکی بین ما نباشد و پژوهشگاه برای هرچه بیشتر شدن فعالیت‌های مشترک، سعی خواهد کرد به صورت همه‌جانبه از آن‌ها حمایت کند.