برترین‌های پژوهش فرهنگی سال معرفی شدند
مراسم اختتامیه جشنواره پانزدهم پژوهش فرهنگی سال، یکشنبه ۱۲ اسفند ۱۳۹۷، با حضور سیدعباس صالحی؛ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، دکتر محمد سلگی؛ دبیر جشنواره، احمد مسجدجامعی و جمعی از مسئولان و پژوهشگران فرهنگی در پژوهشکده فرهنگ، هنر و معماری جهاد دانشگاهی برگزار شد.
سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مراسم اختتامیه جشنواره پس از ذکر مقدماتی درمورد اهمیت فرهنگ و لزوم وجود زیرساخت‌های علمی جهت محافظت از آن، به اهمیت بخش آمار و لزوم جدی گرفتن اطلاعات فرهنگی و هنری اشاره کرد و گفت: در بخش آمار و اطلاعات هنری گرفتار فقر اطلاعات و حبس آن هستیم، یعنی اطلاعات را ذخایر شخصی حساب می‌کنیم و آن را عمومی نمی‌کنیم. از سوی دیگر مبتلا به ضعف پردازش اطلاعات هستیم، بدین معنی که اطلاعات ترکیبی کمتری داریم. همچنین در این بخش گرفتار فقر تأویل‌های ثانوی از اطلاعات هستیم و نتایج اطلاعات تبدیل به پژوهش‌های کاربردی نمی‌شود و نیز این اطلاعات به سیاست‌های تأثیرگذار در فرهنگ و هنر تبدیل نشده است که مجموعه این ضعف‌ها ما را باید به تلاش بیشتر برای جبران نواقص وادار کند.
در ادامه دکتر صالحی با تأکید بر این که نیازمند پژوهش‌های بنیادی و کاربردی فرهنگ هستیم، اظهار داشت: اگر چه در دهه‌های اخیر کار‌های خوبی در این بخش صورت گرفته است، اما در پژوهش‌های بنیادین راه نرفته بسیاری داریم تا بر زمین استوار گام برداریم. به طور مثال در حوزه فلسفه فرهنگ و شاخه‌های آن مانند فرهنگ و دین، فرهنگ و اجتماع، فرهنگ و فضا، فرهنگ و شهر نیازمند تلاش‌های جدی‌تری هستیم چراکه هنوز گام‌های نخست را برداشته‌ایم و اگر سریع‌تر حرکت نکنیم فاصله‌مان با حد مطلوب زیادتر خواهد شد.
او افزود: در بخش سیاست گذاری فرهنگی و شاخص‌های آن لیست بلندی از مطالعات بنیادین وجود دارد که نیازمند رسیدگی بیشتری است. همچنین در مطالعات کاربردی فرهنگ نیز نیاز فراوانی داریم تا بتوانیم مطالباتمان را تعریف کنیم، از سوی دیگر در بخش اقتصاد و فرهنگ کار فراوانی وجود دارد و نیازمند جدی‌تر گرفتن این مناسبات هستیم. علاوه بر این در بخش مطالعات مرتبط با فرهنگ مانند سینما، فرهنگ عامه و ... نیازمند مطالعات کاربردی‌تری هستیم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنین به نقش پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات اشاره و بیان کرد: پژوهشگاه باید نقش میانجی را ایفا کند و در بخش اطلاعات و آمار‌های فرهنگی و پژوهش‌های بنیادی و کاربردی تلاش کند تا نقش میانجی و واسطه‌گری داشته باشد. به عبارت دیگر پژوهشگاه باید در دریای اطلاعات تور خود را بیندازد. او در پایان به چشم‌انداز نهایی جشنواره پرداخت و خاطرنشان کرد: این جشنواره باید تمایزات و امتیازات خاص خود را در مقایسه با جشنواره‌های دیگر در عرصه فرهنگ و آمار و اطلاعات و پژوهش‌های مرتبط به آن مشخص کند و در مسیر دشواری که گام برداشته مستحکم‌تر قدم بردارد.
در این برنامه دکتر محمد سلگی رئیس پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات و دبیر جشنواره پانزدهم پژوهش فرهنگی سال، به هدف برگزاری این جشنواره و رسالت پژوهشگاه در این عرصه اشاره کرد و گفت: این جشنواره، کار خود را با هدف تقدیر و پژوهش در حوزه فرهنگی از سال ۷۵ آغاز کرده است. از اهداف جشنواره اطلاع رسانی در عرصه پژوهش‌های فرهنگی در سطح کشور است. او در ادامه به تشریح بیشتر اهداف و تفاوت دوره پانزدهم با دوره‌های قبل پرداخت و بیان کرد: هدف این است که پژوهش از یک سایت علمی به اجتماعی تبدیل شود. عموماً مطالعات فرهنگی تحت نظر دولت و یا مراکز و مؤسسات دولتی انجام می‌شود که ما در این دوره ۱۵ ساله در صدد بودیم که بخش خصوصی را در عرصه فرهنگ فعال کنیم. در مطالعات فرهنگی که در این دوره از جشنواره به آن پرداخته شده است به زندگی روزمره و ارتباط افراد جامعه توجه ویژه‌ای شده است و همین امر این جشنواره را با سایر جشنواره‌ها متفاوت می‌کند. در این دوره به سنت‌ها، آداب و رسوم و در کلیت به موضوعاتی پرداختیم که برای روزمره مردم نیز مفید باشد. همین بین رشته‌ای بودن مطالعات باعث شد که تأثیر پژوهش‌ها بیشتر از گذشته باشد.
دبیر جشنواره پانزدهم تصریح کرد: در عرصه پژوهش عشق و علاقه شخصی نیز بسیار مهم است. مسئله محور بودن، آسیب شناسی، کاربردی بودن تجویزی بودن و توسعه پژوهش‌ها جز مسائل محوری این دوره از جشنواره بوده است. او افزود: تلاش داریم برای افزایش و بهره‌وری بیشتر در عرصه پژوهش فرهنگی بخش غیر دولتی را فعال کنیم و همچنین به مسائل بنیادی که مربوط به سبک زندگی، خلقیات و روان ایرانیان، توسعه، دین و … می‌شود، بیشتر بپردازیم.
در این مراسم احمد مسجدجامعی عضو شورای شهر تهران نیز با ایراد سخنانی، درباره مقالات دانشنامهها گفت: چندین دانشنامه عمومی و تخصصی در کشور فعالیت می‌کنند. امسال که مصادف با چهل سالگی انقلاب اسلامی بود مکرر با این سوال مواجه می‌شدم که مهم‌ترین دستاورد فرهنگی انقلاب چیست. فعالیت‌های فرهنگی زیادی بعد از انقلاب صورت گرفته است؛ دایره المعارف‌ها و دانشنامهها یکی از دستاوردهای مهم فرهنگی انقلاب اسلامی محسوب می‌شوند. او در ادامه اظهار داشت: اولین پژوهش‌های اجتماعی در تهران در سال ۴۲ انجام شد، دانشنامه مصاحب متفاوت بود و شفیعی کدکنی و اساتید دیگر با آن دانشنامه همکاری می‌کردند. پایه دانشنامه‌نویسی مستقل بعد ازانقلاب در ایران گذاشته شد. برای نخستین بار مدخل‌ها را مجزا کردند و نویسندگان هرمدخل را مشخص کردند و بدین ترتیب نوشته‌های نویسندگان ایرانی در مورد دانش‌های مختلف مرجع مورد وثوق قرار گرفت. مسجدجامعی در پایان از لزوم احیای برترین مقالات دانشنامهها در جشنواره سخن گفت و اشاره داشت: در حوزه اجرایی جشنواره پژوهش فرهنگی سال پیشنهاد می‌کنم برترین مقالات دانشنامهها در این جشنواره احیاشود. جشنواره پژوهش فرهنگی سال ظرفیت‌های زیادی دارد که باید تلاش شود این ظرفیت‌ها بالفعل شوند. بنیان روز پژوهش همان جشنواره پژوهش فرهنگی سال است.
در این برنامه از پژوهشگران برتر و برترین‌های پژوهشی تقدیر و تشکر به‌عمل آمد که اسامی آن‌ها به شرح ذیل می‌باشد:
کتاب «استعاره‌های مفهومی و فضا‌های قرآن» نوشته علیرضا قائمی‌نیا
کتاب «کمره‌نامه: هشت در به هشت منظر از هفت هزار خوان» نوشته مرتضی فرهادی
کتاب «تبیین معماری و شهرسازی مبتنی بر هویت اسلامی ـ ایران» اثرعبدالمجید نقره‌کار
کتاب «سیاست‌های فرهنگی در دانشگاه‌های دولتی ایران (۱۳۵۷ ـ ۱۳۹۵)» اثر فاطمه جواهری
کتاب «تاریخ و تحول نشر (درآمدی به بررسی نشر کتاب در ایران از آغاز تا آستانه انقلاب)» نوشته عبدالحسین آذرنگ
کتاب «سنجش منابع تاریخی شاهنامه در پادشاهی خسرو انوشیروان» اثر فرزین غفوری
کتاب «الگوی چهاروجهی برای ارزیابی توسعه علوم‌انسانی» اثر سیدمحمدامین قانعی‌راد
کتاب‌های پژوهشی «در خانه برادر: پناهندگان افغانستانی در ایران» نوشته آرش نصر اصفهانی و «بررسی مدل‌های فرهنگی ازدواج و فرزند متاهل: با تاکید بر دو منطقه یک و بیست شهر تهران» اثر لیلا اردبیلی در پانزدهمین دوره جشنواره پژوهش فرهنگی سال به عنوان آثار شایسته تقدیر معرفی شدند.
در مراسم اختتامیه، از مرتضی فرهادی، به عنوان پژوهشگر پیشکسوت عرصه فرهنگ با اهدای لوح تقدیر و تندیس جشنواره تجلیل شد.
در جشنواره پانزدهم همچنین از اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان مازندران به عنوان استان برتر در حوزه پژوهش تقدیر شد. محمود شالویی، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران، لوح تقدیر استان برتر در حوزه پژوهش را دریافت کرد.
گزارش از: فریبا رضایی
كرونا؛ گسل فرديت و جامعه
چشم‌اندازهای امید اجتماعی
گزارش ملی رصد سالانه وضعیت فرهنگی و اجتماعی کشور منتشر می‌شود
خوانش انتقادی مخاطبان چهار نسل از محتوای رسانه‌ای
هفدهمین جشنواره بین‌المللی پژوهش فرهنگی برگزار می‌شود
