مقاله «ارزیابی گذران اوقات فراغت در رسانه‌های اجتماعی» پژوهشی است از مرضیه خلقتی که در شماره ۴۹ فصلنامه علمی مطالعات فرهنگ- ارتباطات، به چاپ رسیده است.

این پژوهش مواردی از قبیل «فهم زمینه‌های اولویت‌بخشی فراغت مجازی ازسوی کاربران»، «فهم چگونگی گذران اوقات فراغت در رسانه‌های اجتماعی و دامنه فعالیت کاربران»، «شناخت فرآیندها و تعاملاتی که منجر به کاهش یا افزایش فعالیت فراغتی کاربران در رسانه‌های اجتماعی می‌شود» و «پی بردن به نتایج مثبت و منفی حاصل از گذران اوقات فراغت در رسانه‌های اجتماعی» را اهداف خود قرار داده تا به شناخت عمیق‌تری از «نحوه گذران اوقات فراغت در رسانه‌های اجتماعی»، «شناخت انواع تفریحات و فعالیت‌های جذب کننده جوانان در این رسانه‌ها» و «شناخت آسیب‌ها و مزایای گذران اوقات فراغت در رسانه‌های اجتماعی» دست یابد.

یافته‌های کیفی این مطالعه، در چند بخش اصلی شامل شرایط زمینه‌ساز استفاده از رسانه‌های اجتماعی، فعالیت‌های فراغتی، تأثیرات استفاده فراغتی از رسانه‌های اجتماعی و عوامل تداوم‌دهنده استفاده از رسانه‌های اجتماعی ارائه شده است.

پژوهشگر در بخش تأثیرات استفاده فراغتی از رسانه‌های اجتماعی، هم به اثرات مثبت و هم به اثرات منفی آن پرداخته است که در بخش اثرات مثبت، به بهبود توانایی‌های ارتباطی، تأثیرات مثبت روانی (احساس مثبت) و تقویت منافع فردی اشاره کرده و در بخش اثرات منفی، تأثیرات بر ارتباطات اجتماعی فرد، تأثیرات بر سلامت جسمی، تأثیرات فردی و تأثیرات بر سلامت روانی را مورد بحث و بررسی قرار داده است.

محقق در پایان نتیجه می‌گیرد که استفاده فراغتی کاربران از رسانه‌های اجتماعی هیچ‌گاه تنها مثبت یا منفی نیست و کاربری افراد عموماً آمیخته‌ای از تأثیرات مثبت و منفی است اما ممکن است برای خود فرد، یک وجه غالب باشد.

به استناد این پژوهش، روندی در جایگزینی رسانه‌های اجتماعی برای فعالیت‌های فراغتی با فراغت واقعی باتوجه امکانات فراغتی گسترده آن‌ها به چشم می‌خورد. هم‌چنین نوع استفاده از رسانه‌های اجتماعی و حتی انتخاب هویت گمنام یا غیرگمنام را براساس سرمایه اجتماعی افراد و نوع محتواهای به اشتراک گذاشته‌شده و مهارت‌های ارتباط‌گیری را به سرمایه فرهنگی آن‌ها مرتبط می‌داند و باور دارد همه اینها در کنار هم نوع استفاده فراغتی خاصی را برای افراد ایجاد می‌کند که براساس یافته‌های این تحقیق، بیش از دنیای واقعی به سمت دنیای مجازی و به‌طور مشخص رسانه‌های اجتماعی جهت یافته است.

مشاهده مقاله