نشست «سیر ترجمه‌های قرآن به زبان فارسی» سه‌شنبه ۲۵ خرداد ۱۴۰۰ باحضور محمدعلی رضایی کرمانی (دانشیار دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد) و عظیم عظیم‌پور (استادیار دانشکده علوم قرآنی تهران) با دبیری مریم قاسم‌احمد (معاون برنامه‌ریزی و آموزش دفتر برنامه‌ریزی آموزش و توسعه مشارکت‌های معاونت قرآن و عترت) با همکاری پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات و معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به صورت مجازی برگزار شد.

در بخش اول این برنامه محمدعلی رضایی کرمانی به سابقه ترجمه قرآن اشاره کرد و گفت: هزاران کتاب و پژوهش در باب قرآن نوشته و انجام شده که یک دسته از آن‌ها، بحث ترجمه قرآن است. سابقه ترجمه به اندازه سابقه نزول قرآن است. مشهور است که قرآن به ۱۵۰ زبان و لهجه زنده دنیا ترجمه شده است. حدود ۲۰۰ ترجمه قرآن منتشر شده و در دسترس قرار دارد. اولین ترجمه قرآن از ۱۵۰ ترجمه، ترجمه به زبان فارسی‌ست و بیش از ۱۰۰۰ نوع ترجمه قرآن داریم.

او با اشاره به موضوع «مخاطب‌محوری» در ترجمه ادامه داد: بحث مخاطب‌محوری را در قالب یکی از انواع ترجمه‌های قرآن به نام ترجمه ارتباطی می‌توان مطرح کرد که این مدل، در غیر قرآن خیلی موردتوجه قرار دارد. به طورمثال، در ترجمه رمان‌های مختلف و کتب دیگر، ترجمه ارتباطی موثرتر است. اما در ترجمه قرآن، موضوع کمی فرق دارد. ترجمه مخاطب‌محور با توجه به اصولی چون ویژگی‌های مخاطب، ادبیات مخاطب، فضای سیاسی اجتماعی و فرهنگی مخاطب و ... صورت می‌گیرد. به نظر می‌رسد باید در ترجمه قرآن ترکیبی از معیارهای مختلف مد نظر قرار بگیرد، یعنی صرفاً مخاطب‌محوری ملاک قرار نگیرد. تمام ترجمه‌های بعد از انقلاب، به نوعی به مخاطب‌محوری توجه داشته‌اند ولی این توجه حدی دارد. چون ما متقدیم که خالق قرآن، خداوند است. لذا رعایت امانت و رعایت مقصود متکلم یک اصل است.

ادامه مطلب