نشست الگوی امام خمینی (س) در حکمرانی مردمی با حضور میثم ظهوریان (دکتری مدیریت و معاون طرح و برنامه ریزی بنیاد کرامت رضوی) و به دبیری مصطفی اسدزاده (دکتری سیاستگذاری فرهنگی)، دوشنبه 16 خرداد 1401 به‌صورت برخط برگزار شد.  در ابتدای این نشست، اسدزاده با بیان اینکه سی و سه سال از ارتحال امام خمینی بنیانگذار جمهوری اسلامی می گذرد، گفت: امروز میراث امام و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران در دستان ماست، این نهضت همچنان زنده است و می خواهیم از الگوی امام در حکمرانی مردمی سخن بگوییم. وی با اشاره به حضور پررنگ مردم در انقلاب و پس از انقلاب و مقاطع مختلف آن، این موضوع را  وجه ممیزه انقلاب اسلامی دانست و این پرسش را مطرح کرد که ویژگی‌های الگوی امام در حکمرانی مردمی  چیست و چه آسیب‌هایی آن را تهدید می‌کند. عضو پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات همچنین با بیان فرازهایی از سخنان امام خمینی (ره) درخصوص نقش و دخالت مسئولانه مردم در اداره کشور، به اعتقاد و باور امام به مردم و حضور ایشان در عرصه‌های مختلف حکومت اشاره کرد و سخن امام را که فرمودند: «میزان رأی ملت است»، کلیدی‌ترین و رساترین بیان بنیانگذار جمهوری اسلامی در اهمیت نقش مردم در جامعه دانست.

در ادامه این نشست، میثم ظهوریان به تبیین الگوی امام خمینی (ره) در حکمرانی مردمی پرداخت و گفت: امروز در مورد یکی از پدیده‌های قرن بیستم یعنی انقلاب اسلامی صحبت می‌کنیم؛ انقلاب اسلامی از نقاط عطف تاریخی است و تاثیر زیادی در تاریخ قرن بیستم داشته است، در حقیقت انقلاب اسلامی توانست جریانی را در قرن بیستم ایجاد کند. انقلاب اسلامی جریان دین داری را در نقاط مختلف دنیا کلید زد.

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان، معاون طرح و برنامه ریزی بنیاد کرامت رضوی با بیان اینکه انقلاب اسلامی توانست مسیر تاریخ را تغییر دهد، عنوان کرد: در انقلاب اسلامی نقش محوری را حضرت امام (ره) داشتند. دو عنصر اصلی است که انقلاب را شکل می دهد. عنصر اول که بیشتر به آن پرداخته و توجه شده است، مکتب تشیع است. عنصر دومی که چه در تحقق و چه در استمرار انقلاب اسلامی نقش داشته اما به آن کم پرداخته شده است، مردمی بودن است.

 وی اظهار داشت: یک نگاه می گوید امام وقتی بحث جمهوریت را طرح کردند، هدف شان این بود که می خواستند انقلاب مشروعیت جهانی کسب کند ولی اساسا اعتقاد به جمهوریت نداشتند و از باب جریانات بین المللی این بحث را طرح کردند. نگاه دیگر می گوید که امام خمینی (ره) اعتقاد و اتکا به مردم داشتند. تمام کنش امام خمینی (ره) در طول نهضت و اداره انقلاب از طریق باور عمیق و اتکا به مردم است.

 ظهوریان با اشاره به اینکه امام از سال 42 نهضت انقلاب را شروع کردند، بیان کرد: می بینیم که گروه های مختلف به امام رجوع کردند که این گروه ها فقط اسلامی نبودند. در واقع گروه های اسلامی و گروه های چپ به امام خمینی (ره) مراجعه کردند که از ایشان مجوز مبارزه مسلحانه با حکومت را بگیرند و امام حاضر نمی شدند که مجوز مبارزه مسلحانه با رژیم شاه را دهند. اتفاقا امام متکی به نظریه مزید رقابتی بودند. نگاه امام خمینی (ره) این بود که مبارزه مسلحانه با رژیمی که تا دندان مسلح است، کاری اشتباه است. رویکرد امام خمینی (ره) در مبارزه با رژیم شاهنشاهی رویکرد تربیتی یعنی به میدان آوردن مردم مبتنی بر آیات قرآنی بود.

 ظهوریان تصریح کرد: رویکردی که امام خمینی (ره) در مبارزه با رژیم شاه انتخاب کردند، موفق بود. وی با طرح این سوال که چرا امام (ره) موفق شدند انقلاب را به پیروزی برسانند؟ و چرا علمای دیگر در دوره های دیگر یا در دوره معاصر امام (ره) چنین توفیقی حاصل نکردند؟ افزود: اینجا هر دو عنصری که قبلا ذکر شد، مطرح می شود؛ اولی توکل و شجاعت امام خمینی (ره) بود؛ شجاعت امام خمینی (ره) منحصربه‌فرد و برآمده از توکل خاص ایشان به خدا بود، این شجاعت و توکل در جهان و بین علما کم نظیر است. عنصر دیگر باور به مردم بود. تفاوت امام (ره) با علمای وقت خود باور ویژه ایشان به مردم بود. خیلی از علما امام (ره) را همراهی نکردند نه اینکه موافق رژیم شاه باشند زیرا آنها باور نداشتند که می شود با دست خالی به اتکا به مردم انقلاب کرد.

 وی یادآور شد: گفتگوی امام خمینی (ره) با آیت الله حکیم منتشر شده است. امام خمینی (ره) به آیت الله حکیم فرمودند نهضت را شروع کنید من هم شما را همراهی می کنم. آیت الله حکیم در جواب می گوید مردم مرید اغراض مادیه هستند. حرف آیت الله حکیم این بود که وقتی کار به جای سخت برسد، مردم همراهی نمی کنند. آیت الله حکیم گفته بود مردم با باد می آیند و با باد می روند. امام خمینی (ره) هم در جواب می گویند من جز خوبی از مردم چیزی ندیدم. امام خمینی همچنین می فرمایند امام حسین (ع) در مقابل لشکری ایستاد که مسلح بودند و آیت الله حکیم در جواب امام خمینی می گوید چرا امام حسن را مثال نمی زنی؟ امام خمینی می فرمایند مردم امام حسن (ع) را همراهی نکردند وگرنه امام حسن نیز قیام می کرد. بدین ترتیب صحبت بین آیت الله حکیم و امام خمینی به نتیجه نمی رسد و امام خمینی خودشان محور حرکت شدند. 

 این دانش‌آموخته دکتری مدیریت رفتار سازمانی با بیان اینکه انقلاب پس از پیروزی با مسایل مختلف مواجه می شود، افزود: رویکرد امام در برخورد با این مسائل رویکرد مردمی است. امام (ره) متناسب با مسایل به وجود آمده نهادهایی از دل خود مردم شکل دادند تا مسایل و مشکلات حل و فصل شود، به عنوان مثال کمیته انقلاب، سپاه پاسداران، کمیته امداد، بنیاد مسکن و جهاد سازندگی شکل می گیرد و شکل گیری این نهادها کاملا مردمی است.

 وی خاطرنشان کرد: انقلاب های زیادی در دنیا شکل گرفتند که برخی از آنها با جنگ داخلی مواجه شد، برخی از آنها نیز موفق نبود. امام خمینی می دانستند برای زنده نگاه داشتن نهضت متناسب با شعار باید نهادسازی کرد که مقوم شعارها باشد. در منطقه انقلاب های جدید می خواستند با نهادهای حکومت های پیشین حکومت جدید را تشکیل دهند، این وجه تمایزی بود که باعث شد امام خمینی (ره) مسایل حاد ایجاد شده را در اوایل انقلاب را مدیریت کنند.

 معاون طرح و برنامه ریزی بنیاد کرامت رضوی اظهار داشت: وقتی سیر ادامه جمهوری اسلامی را مطالعه می کنیم، می بینیم بعد از جنگ و به تدریج الگوی اتکای به مردم در برخی از نهادها کمرنگ می شود؛ به عنوان مثال در ماجرای بنزین سال 98 یا سقوط هواپیمای اوکراینی در برخی از نهادها مردم تبدیل به تهدید می شوند و از گفت و گو با مردم عاجزیم، حتی برخی نهادها حاضر به توضیح برای مردم نیستند، این خودش سیاست هزینه زا برای جمهوری اسلامی ایران می شود. به نوعی اگر نگاه مان این است که اهداف انقلاب را محقق کنیم، راهکارش بازگشت به مردم و اتکا به مردم است.

 وی بیان کرد: حتی جریانی در جمهوری اسلامی ایران ظهور کرد که می خواست نقش آفرینی مردم در انتخابات را کمرنگ کند؛ به عنوان مثال در انتخابات سال 76 این جریان ضد جمهوریت سعی می کند انتخابات و رای مردم را بلااثر کند. مرحله اول وقتی است که این جریان مادام العمر بودن ریاست جمهوری را مطرح می کند و گفته شد که آقای هاشمی رفسنجانی مادام العمر رییس جمهور شود و قانون اساسی را به خاطر ایشان باید تغییر داد. در اینجا مقام معظم رهبری ایستادند و با این جریان مقابله کردند و تاکید کردند که انتخابات باید برگزار شود.

 وی اظهار داشت: رویکرد دوم جریان ضد جمهوریت در انتخابات سال 76 شکل می گیرد و آن این بود که انتخابات را تشریفاتی کنند. مرحله سوم برای بعد از انتخابات سال 76 بود که مقام معظم رهبری در کتاب فتنه تغلب فرمودند بعد از انتخابات یکی از افراد شناخته شده کشور نزد من آمد و گفت بیا فکری کنیم و نتیجه را عوض کنیم و بنده طوری به او جواب دادم که هنوز دلش با من صاف نشده است. آقای پارسانیا نیز در مورد این مسئله نقل کردند و حتی گفتند که حضرت آقا فرمودند که من مقابل مردم نمی ایستم. در سال 84 هم دیدیم که نهضتی تشکیل شد و گفتند در انتخابات تقلب شد و انتخابات سال 88 نیز مسائلی داشت که بیشتر رسانه ای شد و مقام معظم رهبری دوباره مقابل جریانی که می خواست رای مردم را معکوس کند، ایستادند. موضع مقام معظم رهبری ثابت است و ایشان مقابل هر جریانی که می خواهد در مقابل مردم باشد، می ایستند.

ظهوریان نگاه فرصت‌محور به مردم به جای نگاه امنیتی را ضامن حضور مردم و نقش مؤثر آنان در حکومت دانست و با اشاره به ابزارهای مشارکت مردم به ویژه در بخش نظارت، آن را زمینه‌سازمشارکت بیشتر مردم در حکمرانی بیان کرد.