اغتشاشات و ضرورت بازتعریف امنیت ملی در کشور
حسین تدین؛ عضو پژوهشکده فرهنگ پژوهشگاهمقام معظم رهبری در بیانات اخیر خویش به اغتشاشات پرداخته و ابعاد آن را تبیین فرمودند. همانطور که معظمله اشاره فرمودند «امنیّت، زیرساخت همه ابعاد زندگی یک جامعه است». جمهوری اسلامی ایران از همان آغاز تاکنون همواره در معرض خطرات و تهدیدات مختلف قرار دارد و دشمنان انقلاب همواره در کمین نشستهاند تا از کوچکترین رخدادها و رخنههای پیش آمده در انقلاب برای پیشبرد منافع خود و تهدید کشور سوء استفاده کنند. در چنین محیطی به ناچار و ضرورت، بایستی امنیت ملی را از هدف سیاستی به شیوه حکمرانی تبدیل کرد، که در غیر اینصورت هر لحظه باید منتظر حوادث مختلف از این جنس در کشور باشیم. مسئولان کشوری که بر او جنگهای پیچیده ترکیبی تحمیل شده است و در مواجهه با آن قرار دارد بایستی به فکر بازتعریف امنیت ملی خویش متناسب با این جنگ باشند.
دنیا بعد از جنگ روسیه و اکراین به سمت نظم نوینی میل کرده است و لذا امروزه تعاریف جدید و گستردهتری از امنیت ملی در بسیاری از کشورها در حال ظهور است. این پارادایم جدید مستلزم برنامههای امنیتی برای مقابله با خطرات و چالشهای واضح و جدید برای دولتها، مشاغل و بازیگران غیردولتی در کشورها است. امنیت ملی جدید نه تنها برای جلوگیری از تهدیدها، بلکه برای شناسایی فعالانه هرگونه تهدید بالقوه جدید داخلی و بین المللی بایستی طراحی شود. امنیت ملی جدید ابعاد مختلفی را شامل میشود؛ امنیت سرزمینی، امنیت نظامی، امنیت اقتصادی، امنیت سیاسی، امنیت غذایی، امنیت فرهنگی، امنیت قضایی، امنیت اجتماعی، امنیت حیثیتی، امنیت فناوری، امنیت سایبری، امنیت زیست محیطی، امنیت منابع، امنیت نیروی انسانی، امنیت هستهای، امنیت بیولوژیکی، امنیت فضائی، امنیت انرژی، امنیت عمق دریایی، امنیت منافع خارج از کشور و....
کشوری که امنیت آن «درونزا» است و توسط آمریکا و متحدانش محاصره شده است و قصد دارند او را مهار کنند. بایستی مردم و مسئولینش به طور فزایندهای به تواناییهای سازمانی و نهادی داخلی خود، و ظرفیت ارائه قدرت در سطح جهانی اعتماد داشته باشند. اینها آن نقاط قوتی هستند که کمک میکنند تا تهدیدها را قبل از اینکه آسیب جدی وارد کنند، شناسایی، مهار یا از آن جلوگیری کرد.
همه ارگانهای مردمی و دولتی باید تلاشهای خود را برای جلوگیری و مهار هرگونه تهدید داخلی و خارجی علیه امنیت ملی و نظام سیاسی کشور بهبود بخشند. قرار گرفتن در معرض تهدیدات دایمی از سوی آمریکا و متحدانش بایستی منجر به حالت آمادهباش کادرها و مقامات کشور و شکلگیری رفتار داخلی و بینالمللی متناسب با این تهدیدات باشد.
در پاسخ به تهدیدات بیثباتی بیشتر جهانی و داخلی، امنیت ملی جدید بایستی به دنبال نظریهای وحدتبخش باشد که نگرانیهای امنیتی داخلی و خارجی را با هم ترکیب کرده و انتخابهای سیاستی خویش را در سراسر جهان هدایت کند. این امر تضمین تداوم قدرت و تابآوری کشور است، حتی در زمان کندی رشد اقتصادی. امنیت ملی جدید، به معنای جامعهای تحت کنترل و باثبات است، که بایستی با هدف ایجادکشوری قوی، برانگیختن اعتماد ملی و احترام بینالمللی را به تعهدهای کلیدی خویش نسبت به مردم تبدیل نماید. در این راستا، امنیت و ثبات ملی باید به عنوان بالاترین اولویت سیاسی و پیششرط برای ادامه توسعه و پیشرفت اقتصادی در نظر گرفته شود.
دولتها در این پارادایم جدید بایستی رویکرد همه جانبه جامعه را به امنیت ملی برانگیزند به طوری که افکار عمومی باور کند که «همه مسئول امنیت ملی هستند» اگر چنین شود، انتظار میرود شهروندان، بخش خصوصی و جامعه مدنی، تهدیدهای امنیتی بالقوه را به طور فعال نظارت و گزارش کنند. برای تحقق این امر مفهوم «امنیت ملی جدید» بایستی به طور محکم در ارتباطات سیاسی و عمومی، آموزش و گفتمان علمی گنجانده شود. چرا که قرار است بر تفکر آینده تصمیمگیرندگان، تصمیمسازندگان و افکار عمومی تأثیر بگذارد.
اگر کشور خواهان این است که از اغتشاشات و آشوبگری داخلی در آینده حفظ شود و بتواند نسل جدید خویش را در برابر تأثیرات مضر مصون بدارد، اصلیترین نقشه راه آن، ادغام امنیت ملی جدید در برنامههای درسی است. در این نقشه، با ایجاد محتوای مرتبط با امنیت ملی جدید به عنوان یک صلاحیت درجهبندی در سرفصلهای درسی مختلف، میهنپرستی را در دانشآموزان و دانشجویان باید تقویت کرد. از دوران دبستان به بعد، دانشآموزان باید یاد بگیرند که منافع کشور را بالاتر از منافع خویش قرار دهند و از کشورشان دفاع کنند و دانشجویان دانشگاه باید به طور کامل مفهوم امنیت ملی جدید را برای الهام بخشیدن به اقدامات خویش درونی کرده باشند. در این راستا امنیت فرهنگی و امنیت سایبری نقش کلیدی را بر عهده دارند. امنیت فرهنگی با برنامهریزی برای مقابله با تهدیدات خارجی که در پی تغییر ارزشهای جامعه هستند و امنیت سایبری که دفاع در برابر حملات سایبری و جاسوسی؛ حفظ کنترل اطلاعات و تضمین حاکمیت فضای مجازی را بر عهده دارد.