دومین نشست از سلسله نشست‌های «فرهنگ عمومی، اخلاق و هوش مصنوعی» سه‌شنبه ۱۷ آبان ۱۴۰۱ از ساعت ۱۳ تا ۱۶، برگزار می‌شود.

در این نشست که با همکاری شورای فرهنگ عمومی برگزار می‌شود، سید روح‌الله حسنی (معاون بین‌الملل شورای فرهنگ عمومی)، محمدرضا قاسمی (رئیس مرکز نوآوری حکمرانی هوشمند دانشگاه علم و صنعت)، ایمان ظهوریان (سرپرست دیده‌بان هوش مصنوعی پارت)، حامد اجاقی (کارشناس دیده‌بان هوش مصنوعی پارت) و فاطمه سلیمانی (کارشناسی دیده‌بان هوش مصنوعی پارت) حضور خواهند داشت.

مطالعه و هم‌اندیشی پیرامون ملاحظات اخلاقی در زمینه هر فناوری و از جمله هوش مصنوعی می‌تواند با اهداف مختلفی از جمله کنترل پیامدهای منفی احتمالی آن برای انسان و محیط‌زیست؛ تقویت ارزش‌های انسانی؛ حفظ و تقویت ظرفیت رشد آحاد و اهداف مشابه دیگر صورت پذیرد. در مقام ملاحظه اخلاقی یک فناوری در کنار اهداف فوق، یک جنبه بسیار مهم، توجه به تاثیر و تأثرات اخلاقی بر مسیر رشد فناوری است. 

به عبارت دیگر تنها بررسی و کنترل آثار سوء احتمالی هوش مصنوعی در توصیه‌نامه‌ها و اسناد اخلاقی کفایت نمی‌کند؛ بلکه در مورد یک حوزه فناورانه مانند هوش مصنوعی که از جهاتی ارتباط تنگاتنگی با حریم خصوصی، امنیت و سایر موضوعات مورد بحث در زمینه اخلاق پیدا می‌کند، یک رابطه دوسویه بین ارزش‌ها و رشد و توسعه هوش مصنوعی برقرار است. اگر در تنظیم توصیه‌نامه‌های اخلاقی رشد و توسعه هوش مصنوعی نیز مورد نظر باشد، توصیه‌ها و دستورالعمل‌ها خلاقانه‌تر تنظیم می‌شوند. به‌طور مثال درحالی‌که حفظ حریم خصوصی و اصالت مالکیت افراد بر دارایی‌ها و اطلاعات خود یک ارزش محسوب می‌شود، رویکردهای متفاوت منجر به آثار متفاوت در مسیر توسعه این فناوری می‌گردد. در حالتی که بر آزادی‌های فردی (به‌طور مثال در کشورهای اروپایی و آمریکا) تأکید وجود دارد، ممکن است جمع‌آوری اطلاعات بیماران بدون رضایت آنها غیراخلاقی محسوب شود. در نقطه مقابل (به طور مثال در کشور چین) چنین استدلال می‌شود که درست است که داده‌های هر فرد به خودش تعلق دارد اما جمع‌آوری جامع اطلاعات بیماران امکان پردازش‌های هوشمند بر داده‌های وسیع را فراهم می‌کند و به نفع کل جامعه و درنتیجه مطلوب است. 

یک جنبه مشابه دیگر توجه به موانع مشروعیت‌بخشی در پیش روی هوش مصنوعی می‌باشد. در همه انواع نظام‌های نوآوری یک مانع پیش‌روی نوآوری‌ها به‌خصوص در مورد فناوری‌های نوظهور و برافکن، ایجاد پذیرش و رفع موانع و محدودیت‌های بی‌مورد در پیش روی پیشرفت فناوری در زمره اصلی‌ترین کارکردها محسوب می‌شود. به‌این‌ترتیب به‌موازات بررسی و کنترل آثار احتمالی هوش مصنوعی، لازم است تاثیر و تأثرات متوالی ملاحظات اخلاقی بر گسترش توانمندی و سطح بهره‌برداری از هوش مصنوعی در کشور نیز بررسی شود. این نیازمندی در کشورهای مختلف می‌تواند متفاوت باشد و در ایران ضرورت ویژه‌ای دارد. دراین خصوص، تلاش می‌شود به این سؤالات در این نشست پاسخ داده شود:

•  توصیه‌نامه اخلاقی کمک‌کننده به رشد و توسعه هوش مصنوعی باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد؟
• تبیین شیوه‌نامه اخلاقی هوش مصنوعی در کدام صنایع دارای اولویت بالاتری است؟
•  چالش‌های تبیین شیوه‌نامه اخلاقی هوش مصنوعی برای صنایع چیست؟
• آیا گذار از شیوه نامه اخلاقی به استانداردهای اخلاقی در هوش مصنوعی ممکن است؟

دبیری این نشست را محمد نصراوی (دانشجوی دکتری سیاستگذاری فرهنگی) بر عهده دارد.

علاقه‌مندان به شرکت در این نشست می‌توانند به نشانی تهران، خیابان ولیعصر (عج)، پایین‌تر از میدان ولیعصر (عج)، خیابان دمشق، شماره ۹، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات مراجعه و یا از طریق نشانی  https://www.skyroom.online/ch/ricac/research اقدام کنند.