بازخوانی یک کتاب؛

جامعه‌شناسی فوتبال در بافتی جهانی

جامعه‌شناسی فوتبال در بافتی جهانی

کتاب «جامعه‌شناسی فوتبال در بافتی جهانی»، پیچیدگی­‌های تاریخی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی این بازی را در اروپا، آفریقا، اقیانوسیه، آسیا و آمریکای شمالی و جنوبی تبیین ‌می‌کند. کتاب از طریق رهیافتی موضوع­ محور، پیشرفت­‌های اصلی و مباحث جامعه‌شناختی را در فوتبال تحلیل ‌می‌کند و به این موضوعاتی چون: تاریخ فوتبال و اشاعه جهانی آن؛ نقش خشونت؛ فیفا و اداره فوتبال جهان؛ نژاد، نژادپرستی و سفیدی؛ جنسیت؛ تغییر ماهیت هواداران؛ رسانه و انقلاب مالی در فوتبال؛ تبدیل بازیکنان به سلبریتی­‌هایی جهانی، و رشد لیگ­‌های جهانی در سراسر جهان می‌پردازد.

جیم کله ­لند، استاد علوم اجتماعی دانشگاه لوبوروی انگلستان، نویسنده این کتاب با استفاده از مثال­‌های متنوع از سراسر دنیا، در هر فصل کتاب، تغییرات متفاوت فرهنگی و اجتماعی را به‌ویژه از دهه ۱۹۹۰ نشان می‌­دهد؛ دهه‌ای که در آن روابط فوتبال با رسانه‌‌های جمعی و سایر شبکه‌‌های فراملی اهمیت یافت و به‌لحاظ مالی سودآور شد.

نویسنده این کتاب معتقد است با اینکه فوتبال محبوب‌ترین ورزش هر کشور نیست، اما شمار فزایند‌های کشور‌ها از جمله برزیل، روسیه، هند و چین از قدرت فوتبال برای مقاصد اجتماعی- فرهنگی، سیاسی و اقتصادی استفاده می‌­­کنند، مثلاً از طریق کسب میـزبانی مسابقات چندجانبه مانند جام جهانی.


حمید پورنگ، مترجم این اثر نیز در یادداشتی با اشاره به اینکه فوتبال یکی از مهمترین پدیده­‌های اجتماعی و حتی فرهنگی سیاسی و اقتصادی در قرن بیست و بیست ­و یکم است، بیان می‌کند که جامعه­‌شناسی بسیار دیر مطالعه این ورزش را آغاز کرد. وی تصریح می‌کند که با اینکه شکل­‌گیری فوتبال مدرن به قرن هجدهم و اوایل قرن نوزدهم برمی‌گردد یعنی همان دور‌ه‌ای که جامعه‌شناسی کم‌­کم در حال رشد و بالندگی بود، نگاهی به آثار بزرگان این حوزه نشان می­‌دهد که هیچ یک به این پدیده از منظری جامعه­‌شناختی التفاتی نداشته‌اند و حتی در دوره‌‌های بعدی و به‌رغم شروع برگزاری مسابقات جام جهانی در ۱۹۳۰ و استقبال انبوه تماشاگران، باز هم نشانی از توجه به فوتبال در آثار اندیشمندان علوم اجتماعی آن زمان دیده نمی‌شود.

مترجم کتاب جامعه‌شناسی فوتبال در بافتی جهانی براین باور است که شاید بتوان گفت این غفلت و نادیده‌­انگاری از سر عمد بوده است زیرا تا مدت‌ها فوتبال تفریح و سرگر‌می‌ عاری از تمدن و توام با خشونت اقشار و طبقات کارگری و فرودست جامعه تلقی ‌می‌­شد که برای جامعه‌شناسی و ‌برج­ عاج‌نشین که عمدتاً روی تحولات کلان­ مقیاس جوامع (به‌ویژه جوامع مدرن) و فهم کنش­‌های انسان متمدن اروپایی متمرکز بودند، ارزش مطالعاتی نداشت. 

اما در دهه­‌های اخیر خصوصاً از دهه ۱۹۸۰ به بعد، مقوله فوتبال مورد توجه جدی جامعه‌شناسان و اصحاب علوم اجتماعی قرار گرفته و آثار و پژوهش­‌های متعددی در این زمینه چاپ و منتشر شده است.

 کتاب «جامعه‌شناسی فوتبال در بافتی جهانی» که در سال ۲۰۱۵ انتشار یافت، یکی از همین آثاری است که از منظری جامعه‌شناختی به تحلیل این ورزش و ارتباط آن با سایر پدیده‌های اجتماعی فرهنگی امروز ‌می‌­پردازد. یکی از نقاط قوت کتاب این است که بدون اینکه خود را محدود به نظریه یا نظریه‌هایی خاص کند، متناسب با حوزه‌های مورد بررسی از نظریه‌های جامعه‌شناختی استفاده به جا ‌می‌کند.

هر یک از بخش‌های کتاب به شکلی تنظیم شده که علاوه بر سیر تاریخی، سایر ابعاد اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی این ورزش در مقیاسی جهانی مورد بحث و کنکاش قرار گیرد.

 کتاب «جامعه‌شناسی فوتبال در بافتی جهانی» سال 1397 از سوی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات ترجمه و منتشر شده است.



برچسب ها
از طریق فرم زیر نظرات خود را با ما در میان بگذارید