سومین جلسه از سلسله‌ جلسات «گفت‌وگوهای سیاستگذاری و فرهنگ» با موضوع «بازسازی انقلابی ساختار فرهنگی»، یکشنبه 18 دی 1401 در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد.

  در این جلسه، ایده‌های سیاستگذارانه فرزاد جهان‌بین (معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی) و یاسر جلالی (فعال فرهنگی و مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی) درخصوص «بازسازی انقلابی ساختار فرهنگی» مورد بحث و گفتگو قرار گرفت.

در ابتدا، فرزاد جهان‌بین ضمن بازتعریف فرهنگ، به لزوم انقلاب در حکمرانی فرهنگی کشور و توضیح درباره مدل باغبانی فرهنگ پرداخت. وی با بیان اینکه فرهنگ همان "شاکله اجتماعی" یا" ذهنیت حاکم بر جامعه"  است که فضای تحرک و کنش انسانها را تعیین می‌کند، افزود: این ذهنیت در بستر زمان و تحت تاثیر عوامل مختلف، شکل گرفته و به‌صورت مستمر تولید و بازتولید می‌شود و مانند هوا همه‌جا وجود دارد. وی در ادامه به بازتعریف مدیریت فرهنگ پرداخت و مدیریت فرهنگ را تلاشی آگاهانه برای تغییر در ذهنیت و شاکله اجتماعی به منظور رسیدن به وضعیت مطلوبی که از پیش تعیین‌شده است، دانست.

جهان‌بین، با تأکید بر اینکه باید مولفه‌محوری را جایگزین مساله‌محوری در فرهنگ کنیم، افزود: در حکمرانی فرهنگی، نقطه عزیمت، مساله نیست. نقطه عزیمت، تصویر مطلوب و بازسازی ساختار حاکم بر ذهنیت جامعه و به‌عبارتی «شاکله اجتماعی» است و وقتی این شاکله از مولفه‌های کلیدی مانند عقلانیت به‌جای حاکمیت غریزه، اعتمادبه‌نفس به‌جای حقارت، کرامت به‌جای لئامت و... غنی شود، زنجیره و تنوع خروجی‌ها متناسب با این خواهد بود.

وی به اهمیت نقش نهادهایی چون خانواده، نخبگان، رسانه‌ها و نظام تعلیم و تربیت در ارتقای شاکله اجتماعی پرداخت و بر نظارت مستمر بر مجموعه تصمیم‌ها و کنش‌های این نهادها تأکید کرد. جهان‌بین در ادامه به مفهوم مدیریت باغبانی پرداخت و آن را راهبری تعالی فرهنگ در محیط متضاد بیان کرد.

در ادامه این جلسه، یاسر جلالی به موضوع «مسئولیت‌پذیری» و ضرورت وجود «نهاد پیشران» برای بازسازی انقلابی در ساختار فرهنگی کشور پرداخت. وی رویکرد تحولی، تحول مشارکتی با تمام فعالان و موثران، توسعه شبکه عقلانیت و فهم، رصد و شناخت عمیق و پویا و به‌لحظه و تعریف خطوط برنامه‌ای را از جهت‌گیری این نهاد پیشران برشمرد.

جلالی با ترسیم وضعیت عمومی جامعه، به وجود تعارض، تداخل و تشتت در سطوح سیاستگذاری، کارکرد و عملکرد نهادهای فرهنگی اشاره کرد و افزود: اسناد بالادستی، خنثی، دیوان‌سالارانه، کلی و مبهم هستند و سیاستگذاری بدون مشارکت نخبگان و مردم، محافظه‌کارانه و به دور از واقعیت است. وی عدم توجه لازم به «اقشار مختلف مخاطب» در سطح ملی و بین‌المللی، فقدان الگوی تعاملی و عدم‌افزایی نهادهای فرهنگی و نیز فقدان سازوکارهای نظارت و ارزیابی عملکرد حوزه فرهنگ را از دیگر ویژگی‌های وضعیت امروز دانست. مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی وضعیت انقلابی را فرصتی برای بازسازی انقلابی ساختار فرهنگی کشور دانست و بر لزوم توجه به زیستِ جهانی بخش قابل توجهی از جوانان و نوجوانان در عصر سایبر تأکید کرد. وی تدبیر اساسی را در شرایط فعلی جامعه، پرداختن به موضوع «پیشرفت» بیان نمود و بر لزوم تثبیت و پایدارسازی زیست‌بوم پویا و به‌روزشونده تأکید کرد.

 در ادامه این جلسه، مباحث‌مطرح‌شده از سوی حاضران در نشست مورد نقد و بررسی قرار گرفت.

جلسات گفت‌وگوهای سیاستگذاری و فرهنگ پیرو تأکیدات وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی مبنی بر نیاز به انسجام‌یابی مجدد ساختار حکمرانی فرهنگی کشور و لزوم اشتراک‌یابی ذهنی مدیران و سیاستگذاران فرهنگی دولت مردمی پس از رخدادها و حوادث اخیر برگزار می‌شود.

جلسه چهارم این سلسله جلسات با موضوع «تحول در شورای عالی  انقلاب فرهنگی؛ دلالت‌ها و الزامات»، با حضور دکتر سیدمجید امامی (دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور) و مجتبی نامخواه (پژوهشگر و فعال فرهنگی و اجتماعی) برگزار خواهد شد.