پنل هفتم همایش ملی مسجد و نظم اجتماعی در ایران با عنوان «مسجد، زنان و کنشگری اجتماعی» یکشنبه 20 اسفند 1402 با مدیریت سهیلا صادقی (عضو هیئت‌علمی دانشگاه تهران) و دبیری زهرا گلپایگانی (دکترای سیاستگذاری فرهنگی دانشگاه باقرالعلوم (ع)) و عضویت عاطفه خادمی (عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی) و فهیمه فرهمندپور (عضو هیئت‌علمی دانشگاه تهران) در دانشکده علوم‌اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد.

در این پنل، الهه یداللهی، محمدحسین شاه‌آبادی، زهرا شهبازی و علی بوداقی به ارائه مقالات خود با عناوین «تجربه زیسته‌ای از فضای کار اشتراکی مادران و کودمان در مساجد؛ بستری برای رشئ و تعالی خانواده و ارتقا سطح فرهنگی و اجتماعی محلات»، «بررسی عناصر تأثیرگذار در جذب حداکثری زنان و دختران در مسجد تراز و سرآمد شهر تهران» و «مطالعه کیفی عوامل موثر بر مشارکت زنان شهر اهواز در برنامه‌های مساجد» پرداختند.

در این پنل سهیلا صادقی در انتقاد از کمبود ادبیات پژوهشی مربوط به مسجد گفت: نهاد مسجد همواره در بطن جامعه ایران به لحاظ تنویر افکار عمومی، شکل‌بخشی به هویت اجتماعی و بسیج مردم و انسجام اجتماعی، نهاد تأثیرگذار بوده اما متأسفانه کمتر به این نهاد پرداخته شده است. جای تأسف دارد که در بررسی ادبیات مسجد، بیشتر متون از سوی انگلیسی‌ها و غیرمسلمانان تولید شده‌اند. از این‌رو این همایش می‌تواند مقدمه خوبی برای پژوهشگران در ارزیابی اهمیت این نهاد مهم اجتماعی در بدنه مردم باشد. یکی از عواملی که شاید در سال‌های اخیر ضربه‌زننده باشد، موضوع لجاجت‌های سیاسی است که باید مورد بررسی جدی قرار گیرد. میزان اثرگذاری این موضوع در از رونق‌افتادن مساجد، نیازمند پژوهش‌های جدی است.

عاطفه خادمی هم به اهمیت مدل‌های فعال‌سازی مساجد اشاره و تصریح کرد: اینکه بخوایم همه چیز را در یک ظرف بریزیم، صحیح نیست. ما به نگاه بومی که اقدام‌ها و فعالیت‌های فعال‌سازی مساجد را شاخص‌گذاری کند، نیازمندیم؛ نگاهی که مقبولیت و مشروعیت داشته باشد.

گزارش از: بهاره رضایی