یکی از محورهای اصلی جشنواره شانزدهم پژوهش فرهنگی تاکید و حمایت‌ از پژوهش‌هایی است که با نگاه آسیب شناسانه و انتقادی به سیاست‌های فرهنگی در کشور سامان می‌يابند.

نقد فرهنگی بسته به پارادایم‌ها و سرمشق‌های فعال موجود می‌تواند از زوایای مختلفی صورت می‌گیرد و البته هر چارچوب دلالت‌های خاص خود را در نقد و نفی سیاست‌ها و ایجاب سیاست‌های جایگزین دارد. از این رو دست اندر کاران جشنواره شانزدهم بر آن شدند تا یک محور ویژه با عنوان « نقد و سیاستگذاری فرهنگی» در کنار دیگر محورها زمینه‌ای مناسب تر برای آثار تولیدشده در نقد سیاست‌های فرهنگی حاکمیتی و غیرحاکمیتی در کشور فراهم کنند.

در میان پژوهشگران و منتقدان سیاستگذاری فرهنگی، «زنده یاد دکتر عماد افروغ» به واسطه تاکید بر کاربست «نقد دورن‌گفتمانی» مبتنی بر ارزش‌ها و آرمان‌های انقلاب اسلامی برای نقد سیاست‌ها و جهت‌گیری‌های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی نظام جمهوری اسلامی، توانست چارچوب مناسبی برای یک دیالکتیک مفید و سازنده میان منتقدان و حاکمان فراهم آورد.

جشنواره شانزدهم پژوهش فرهنگی به پاس زحمات، تالیفات، ایده‌ها، روحیه صادقانه و نقادانه زنده‌یاد دکتر عماد افروغ بخش ویژه «نقد و سیاستگذاری فرهنگی» را مسمی به نام آن فقید سعید کرده است.

هیات داوران اولین دوره جایزه ویژه زنده یاد دکتر عماد افروغ با موضوع نقد و سیاستگذاری فرهنگی در شانزدهمین جشنواره بین المللی پژوهش فرهنگی پس از بررسی‌ها و گفتگو‌هایی چند، «دکتر علیرضا شجاعی زند» را به واسطه پژوهش‌ها و فعالیت‌های ایشان در جهت بسط و گسترش بحث و گفتگو پیرامون مسائل فرهنگی کشور شایسته دریافت این جایزه می‌داند.