براساس برنامه پژوهشی پژوهشگاه فرهنگ،هنر و ارتباطات در سال ۱۴۰۱، اولویت‌های موضوعی پژوهشکده فرهنگ در سه حوزه «جامعه و فرهنگ عمومی»، «حکمرانی فرهنگی» و «تکنولوژی و اقتصاد فرهنگ» تعریف شده است. 

اولویت‌های موضوعی  پژوهشکده فرهنگ

۱-۱. جامعه و فرهنگ عمومی:

 ۱.۱.۱. حق و فرهنگ 

• با تأکید بر حق خانواده، حق سنت‌ها و ارزش‌ها و نهادهای تاریخی ایران در مقابل تعریف فردگرایانه از فرهنگ

 ۱.۱.۲. تاریخ و فرهنگ

• با تأکید بر تاریخ اجتماعی و فرهنگی نهادهای ریشه‌دار جامعه ایرانی از جمله زبان و ادبیات فارسی، خانواده، مذهب و نهادها و فضاهای وابسته به آن‌، آیین‌های ملی و مذهبی، جماعت‌واره‌های فتوتی و پهلوانی، نهادهای میانجی صنفی و دیوانی، سنت‌های یاریگرانه اجتماعی، فرهنگ حماسه و مقاومت و...

 ۱.۱.۳. فرهنگ درگستره فراملی

• با تأکید بر ظرفیت‌های فرهنگی و هنری فراملی ایران در گستره ایران فرهنگی و جهان اسلام با تأکید بر افغانستان و آسیای میانه، قفقاز، آناتولی و بالکان، شبه قاره، شرق آفریقا، چین و روسیه در حوزه‌های زبان و ادبیات، هنر و معماری، مذهب و...

۱.۱.۴. مردم و فرهنگ (‌فرهنگ عمومی)

• ۱- نقد روایت‌های نظری از جامعه ایرانی (با تأکید بر ‌نقد رویکردهای شرق‌شناسانه و استعماری از جامعه ایرانی از جمله استبداد ایرانی، جامعه کژمدرن و...)
• ۲- مطالعه و ارزیابی سواد فرهنگی ایرانیان (با تأکید بر ‌سواد تاریخی، سواد ادبی، سواد رسانه‌ای، سواد هنری و سواد فرهنگ‌شناختی)‌
• ۳- مطالعه و بررسی ساختارهای جهت‌دهنده فرهنگ عمومی (با تأکید بر ‌سیاست‌های اقتصادی، بروکراسی، پلتفرم‌های آنلاین، توسعه شهری، سیاست‌های مسکن و معماری)
• ۴- نقد و بررسی شاخص‌های ارزیابی فرهنگ عمومی (بررسی شاخص‌ها در پیمایش‌های ملی و حوزه‌های فرهنگ عمومی:‌ فرهنگ اقتصادی، فرهنگ محیط زیستی، فرهنگ زیستی(طب و تغذیه و ورزش)، فرهنگ سیاسی، فرهنگ شهروندی، فرهنگ ترافیکی و...)
• ۵- سنجش فرهنگ عمومی در مصرف فرهنگی و ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان (با تأکید فرهنگ اقتصادی، خانواده، فرهنگ سازمانی و...)
• ۶- بررسی شکاف‌های فرهنگی و عوامل موثر بر آنها (‌فرهنگ رسمی و غیررسمی، فرهنگ طبقاتی و...)
• ۷- مطالعه روندهای شاخص‌های فرهنگ عمومی در ایران

۱.۱.۵.  آمایش فرهنگی ایران  

• ۱- آمایش ‌مردم‌شناختی فرهنگ: (اقلیم‌های فرهنگی ایران)
• ۲- آمایش جامعه‌شناختی فرهنگ: (مصرف فرهنگی، ‌سواد فرهنگی، ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان)
• ۳- آمایش ظرفیت‌ها و سرمایه‌های نمادین: (‌شخصیت‌های برجسته تاریخی ملی و مذهبی، حافظه تاریخی، ظرفیت‌های فرهنگی فراملی منطقه‌ای و...)‌
• ۴- آمایش ظرفیت‌های علمی آموزشی (در حوزه فرهنگ و هنر و ارتباطات)‌
• ۵- آمایش کالبدها و فضاهای فرهنگی و هنری
• ۶-آمایش صنایع و مشاغل فرهنگی در ایران

۱.۱.۶. فرهنگ  و خانواده 

• با تأکید بر ازدواج، فرهنگ جنسی، جمعیت و فرزند‌آوری، تربیت

۱.۱.۷. فرهنگ  و زبان

• توانش زبانی در اقلیم‌های فرهنگی
• تاثیرات متقابل زبان و فرهنگ روزمره

۱-۲. حکمرانی فرهنگی:

۱.۲.۱. دولت  و فرهنگ

• بررسی رویکردهای نظری به ‌سیاستگذاری فرهنگی در ایران،
• بررسی گفتمان‌های فرهنگی دولت‌های جمهوری اسلامی،
• تبعات فرهنگی و اجتماعی برنامه‌های توسعه دولت‌ها،
• صورت‌بندی تجربیات سیاستگذاری در ایران

۱.۲.۲. سازمان  فرهنگی و مدیریت فرهنگ

• مطالعه و بازاندیشی در ساختارهای اداره و مدیریت فرهنگ در ایران
• فرهنگ و بروکراسی، تجربه و ایده‌های مدیریتی در سازمان‌های فرهنگی در ایران،
•  شاخص‌های ارزیابی فرهنگی و اجتماعی تولیدات فرهنگی در ایران،
• شاخص‌های ارزیابی گروه‌های مولد کالاها و خدمات فرهنگی

۱.۲.۳. توسعه  و فرهنگ

•  مطالعه شاخص‌ها و نظام‌نامه پیوست فرهنگی و اجتماعی

۱.۲.۴. عدالت  و فرهنگ:

• ‌شاخص‌های عدالت فرهنگی و ارزیابی آن در تخصیص‌منابع

۱.۲.۵. فرهنگ  و مشارکت:

• مشارکت‌دهی بیشتر مردم در تولید فرهنگی

۱.۲.۶. دیپلماسی  فرهنگی:

• تجربیات موفق دیپلماسی فرهنگی در ایران و جهان
• ظرفیت‌های مغفول دیپلماسی فرهنگ

۱-۳. تکنولوژی و اقتصاد فرهنگ:

۱.۳.۱. فرهنگ و اقتصاد:

• نقد و بررسی نظریه‌های اقتصاد فرهنگ،
• بررسی انتقادی سیاست‌های اقتصاد فرهنگ در دولت‌ها،
• کالایی‌شدن فرهنگ در ایران و تبعات و پیامدهای آن،
•  اقتصاد سیاسی تولید فرهنگ در ایران

۱.۳.۲. فرهنگ و تکنولوژی:

• آینده‌پژوهی تکنولوژی‌های جدید در تولید فرهنگی در حوزه کتاب و آموزش و...
• تاثیرات تکنولوژی‌ها و پلتفرم‌های جدید فرهنگی بر فرهنگ عمومی (فرهنگ مطالعه، فرهنگ اجتماعی و ...)‌
• تبعات فرهنگی و اجتماعی پلتفرم‌های بزرگ‌ اقتصادی و خدماتی

۱.۳.۳ . آمایش اقتصادی فرهنگ:

• آمایش صنایع خلاق و مشاغل فرهنگی

۱.۳.۴. اصناف فرهنگی:

• تاثیرات عصر دیجیتال بر اصناف فرهنگی

لینک مرتبط:

برنامه پژوهشی پژوهشگاه