این پژوهش سعی می‌کند به سوالاتی چون گروه­‌های آسیب­‌پذیر چقدر با هنر مواجه شده‌­اند؟ چگونه مواجه شده‌­اند؟ هنرمندان چه تجربه‌هایی را در دسترس طبقات محروم قرار داده‌­اند؟ چه سیاست‌­ها و برنامه‌­هایی برای توسعۀ هنر می‌توان در پیش گرفت؟، پاسخ دهد.

معصومه تقی­‌زادگان، پژوهشگر این مطالعه، اظهار می‌دارد که هنر موجب کاهش آسیب­‌های اجتماعی می‌شود اما واقعیت نشان‌ می‌دهد که هنر در دسترس گروه­‌های اجتماعی آسیب­‌پذیر نیست و مواجهۀ گروه­‌های آسیب‌­پذیر در طبقات پایین، کم­‌درآمد و فرودست با هنر بسیار محدود است.

پژوهشگر در 6 بخش، پس از توضیح ادبیات نظری این مطالعه با موضوع «فرهنگ فقر و فقر فرهنگی»، در فصول مختلفی با عناوین «توزیع اجتماعی هنر: سهم مردم آسیب­‌پذیر در دسترسی به هنر»، «برای فقرا؛ علیه فقرا: طرح مسئلۀ فقر در آثار هنری»، «هنردرمانی: هنر برای آسیب‌دیدگان اجتماعی»، «اقدام اجتماعی هنر برای تهی­‌دستان» و «جمع‌بندی: بازنگری در سیاست­‌های هنر»، سعی می‌کند موضوع هنر و فقر را از ابعاد مختلفی، از نظر بگذراند.

در بخش نتیجه‌گیری این گزارش می‌خوانیم که پرداختن به اقشار تهی­دست، چندان در دستور کار سازمان­‌های فرهنگی قرار نگرفته و این اشتباه ناشی از جدا کردن «مسائل فرهنگی» از «مسائل اجتماعی» است. به همین منظور پژوهشگر توضیح می‌دهد که برای اغلب سازمان‌­های فرهنگی، فعالیت فرهنگی به سطحی از فعالیت­‌های «منزه» و دور از چالش‌های زندگی اجتماعی مربوط می‌شود. او این رویکرد را دلیل دوری فعالیت­‌های فرهنگی و هنری از اقشار پرچالش و توأم با آسیب‌های اجتماعی برمی‌شمارد. به همین دلیل، بازنگری در این رویه را ضروری می‌شمارد و تأکید می‌کند که سازمان­‌های فرهنگی و سیاست‌­های فرهنگی مرتبط با وظایف آن‌ها در پیوند با اقشار آسیب­‌پذیر و تهی‌دست قرار گیرند.

تشویق هنرمندان به ارائۀ خدمات هنر به طبقات پایین و محروم و آسیب­‌پذیر و اعطای امتیاز ویژه به آن‌ها برای عضویت در صندوق اعتباری هنر، بیمۀ هنرمندان و امتیازهای ویژه برای آموزشگاه­‌ها و مؤسسات هنری؛ تعیین شرط­‌های ضمنی در هنگام صدور مجوز برای شرکت­‌ها و کارخانه‌­ها در اطراف شهرهای بزرگ (تحت عنوان پیوست فرهنگی یا عنوان‌­های مشابه) و ملزم کردن آن‌ها به ارائۀ خدمات هنری؛ ارائۀ تسهیلات برای تأسیس نهادهای فرهنگی در جنوب و حاشیۀ شهر و ارائۀ تسهیلات به مراکز مشاورۀ روان­شناسی، مراکز بازپروری و توان­‌یابی و خدمات اجتماعی که همکاری­‌های مشترک با هنرمندان و مؤسسات هنری دارند، ازجمله پیشنهاداتی هستند که در پایان این گزارش جهت بهره‌مندی بیشتر طبقات آسیب‌پذیر اجتماعی از هنر، ارائه شده است.

دریافت متن کامل گزارش