نگاه به وضعیت تئاتر ایران در قاب یک گزارش
کتاب «گزارش تئاتر ایران؛ ۱۳۹۸-۱۳۹۵» نوشته سید جواد روشن ازسوی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات منتشر شد.
این گزارش با محوریت فعالیتهای زیرمجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درخصوص هنرهای نمایشی از سال ۱۳۹۵ تا پایان نیمه اول سال ۱۳۹۸ در دوره دولتهای یازدهم و دوازدهم، تدوین شده است.
این گزارش مجموعاً در سه فصل با عناوین «توصیف و تحلیل وضعیت موجود تئاتر در کشور»، «بررسی ایرادات و ارائه پیشنهادات براساس تحلیل وضعیت موجود» و «موخره» سامان یافته است.
نویسنده در این مطالعه با مروری بر وضعیت تئاتر در ایران، شرایط موجود را توأم با رشد کمی و آماری تولید و اجرای تئاتر در کشور خصوصاً در شهر تهران اعلام میکند اما اظهارنظر درخصوص رشد کیفی آثار همچنین جریانسازی و تأثیرات فرهنگی آن را، مسلم ندانسته و این امر را مستلزم پژوهشهای دقیق و گذشت زمان دانسته است.
بر همین مبنا این گزارش تلاش کرده به این سوالات پاسخ دهد که سیاستگذاریهای یک دهه اخیر تا چه حد موفق بوده است؟ آیا این رشد کمی ـ که میزان آن نیز حائز اهمیت است ـ فقط در تهران مشهود است یا در کل کشور با رشد مناسبی شکل گرفته است؟ آیا رابطه منطقی و درستی بین عرضه و تقاضا وجود دارد؟ و تئاتر امروز ایران تا چه حد جوابگوی نیاز مخاطبان است؟ سیاستهای موجود تا چه حد به رشد کیفی آثار منجر شده است؟ سیاستهای فعلی تا چه میزان جوابگوی تقاضاهای هنرمندان تئاتر است؟ باتوجهبه نظارت و دخالتهای مستقیم دولت در اداره تئاتر در ایران، آیا آمار و اطلاعات مناسبی برای انجام پژوهشهای کاربردی وجود دارد؟ اگر بخواهیم چشماندازی روشن برای تئاتر ایران در سال ۱۴۰۰ داشته باشیم، مدیران، متولیان و سیاستگذاران تئاتر در کشور، چه اقداماتی را باید انجام دهند؟
در فصل دوم این کتاب، مشکلات موجود در بخش تئاتر ایران در چند بخش کلی اعم از مدیریت (تغییرهای پیدرپی مدیران، عدم شرایط لازم برای بهرهگیری از نیروهای جدید توسط مدیر، ضعف در ساختار و عدم برنامهریزی بلندمدت و...)، برنامهریزی، سیاستگذاری و ضعف در جمعآوری اطلاعات، مسائل مالی و بودجه، ممیزی، مسائل حقوقی و قوانین مالیاتی، امکانات (ضعف زیرساختها و ...)، آموزش، مسائل اجتماعی و فرهنگی و نهایتاً موضوع عدالت، تقسیم شده است.
نویسنده در پایان ضمن ضروری شمردن تلاش برای تحقق نیازهای اساسی تئاتر خصوصاً در بخش بودجه، چند پیشنهاد کوتاه و کاربردی در جهت رشد تئاتر در کشور ارائه مینماید که نوشتن سند چشمانداز تئاتر، توجه به زیر ساختها و مدیریت هزینهها، راهاندازی موزه و مرکز اسناد تئاتر، تشکیل شورای عالی تئاتر، تقویت دفتر پژوهش و انتشارات، حمایت از پایاننامههای کاربردی تئاتر، راهاندازی یک سامانه سراسری برای جمعآوری اطلاعات و برگزاری دورههای تخصصی تولید و تهیهکنندگی تئاتر، از آن جمله هستند.