گزارش سیاستی «وضعیت ادبیات کودک و نوجوان در ایران» نوشته شادی خوشکار از سوی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات منتشر شد.

این گزارش تلاش می‌کند تصویری کلی از ادبیات کودک و اجزای مختلف آن در ایران اعم از آفرینندگان، پدیدآورندگان، ناشران، مخاطبان، واسطه‌ها، دولت و حمایت‌های دولتی و نهادهای فرهنگی غیردولتی، ارائه دهد؛ تصویری که با بررسی تأثیر حمایت‌های دولتی و نقش نهادهای فرهنگی غیردولتی و جوایز درنظر گرفته‌شده، کامل می‌شود و درنهایت، چالش‌های پیش روی این حوزه را نمایان می‌سازد.

این مطالعه سعی می‌کند به این پرسش‌ها پاسخ دهد که مهم‌ترین مسائل و مشکلات حوزۀ ادبیات کودک و نوجوان چیست‌؟ دولت اغلب از طریق سازمان‌های مختلف‌ و با ارائه طرح‌ها، حمایت‌ها و سیاست‌گذاری‌هایش در زمین ادبیات کودک نقش داشته است. مهم‌ترین اقدامات دولتی در حوزۀ ادبیات کودک در سال‌های اخیر چه بوده‌اند و نقاط ضعف و قوت آن‌ها چیست‌؟ مهم‌ترين و مؤثرترین جريان‌های ادبیات کودک و نوجوان امروز ايران کدام‌اند؟ ادبیات کودک افزون بر نهادهای دولتی، از نهادهای غیردولتی هم تشکیل شده است. مهم‌ترين نهادهای غيردولتی در حوزۀ ادبیات کودک و نوجوان کدام‌اند و چه نقشي دارند؟ بر اساس وضعیت موجود، چه پیشنهادهایی می‌توان برای حل مسائل و بهبود وضعیت ادبیات کودک و نوجوان ارائه داد؟ به‌عبارت‌دیگر، از میان سناریوهای مختلف، گزینة مناسب برای حل مسائل این حوزه چیست؟

نویسنده در این بررسی، پس از مروری بر وضعیت ادبیات کودک در ایران، مهم‌ترین چالش‌های این حوزه را در مواردی چون پررنگ بودن وجه تعلیمی و تربیتی، فراوانی آثار ترجمه‌شده، ضعف کیفیت آثار تألیفی، ناشناخته بودن ادبیات کودک ایران در دنیا، دولتی بودن و انتشارات دولتی، اقتصاد ادبیات کودک، بحران کتاب‌های درسی و فهرست‌های متعدد کتاب‌های مناسب، شناسایی می‌کند و برای هر کدام راهبردهایی جهت حل مسأله ارائه می‌کند که از آن جمله می‌توان به موارد چندی چون بازنگری آموزش‌وپرورش در کتاب‌های درسی و داشتن دید انتقادی به تعلیمی و تربیتی بودن آثار ادبی منتشرشده در کتاب‌های درسی، توجه بیشتر جوایز دولتی به ادبیات تخیل‌پرور و نوآورانه، حمایت از تألیف در مقابل ترجمه با کمک یارانه‌های دولتی، انجام پژوهش‌هایی درباره چرایی بیشتر خوانده شدن آثار ترجمه شده، افزایش فرصت‌های آموزشی نویسندگان ایرانی با کمک گرفتن از پیش‌کسوتان و نویسنده‌های تأثیرگذار کشورهای دیگر از طریق نهادهای دولتی، فراهم کردن زمینۀ ارتباط بیشتر آفرینندگان و مخاطبان از طریق آموزش‌وپرورش و مهدکودک‌ها، اهمیت دادن به سرویراستاری در انتشارات، آزاد گزاردن معلمان در انتخاب کتاب‌های درسی مختلف برای ورود خلاقیت بیشتر به کتاب‌های درسی، تقسیم کتاب ادبیات به صورت ژانر و معرفی نمونه‌های عالی به کودک در هر ژانر، تقویت کتابخانه‌های مدارس برای آشنایی بیشتر کودکان با کتاب‌های غیردرسی، راه یافتن ادبیات به جنبه‌های مختلف زندگی کودک از طریق گنجاندن اشعار در دروس دیگر در قالب تمثیل، استفاده از گرنت برای دیده شدن آثار ادبی ایرانی در دنیا با حل مسأله کپی‌رایت و ... اشاره کرد.