حوزة فرهنگ و هنر یکی از حوزه‌های مهم در فرهنگ چندهزارسالة ما ایرانی‌هاست که امانتی در دست ماست. یکی از حوزه‌هایی که برای حفظ فرهنگ و هنر به آن نیاز داریم و فرهنگ و هنر همچنان بتواند درخشان بماند زیرساخت‌های علمی این حوزه است. فرهنگ و هنر ایران زمین به یک پشتوانة علمی نیازمند است که بتواند این پشتوانة فرهنگی را محافظت کند. بر همین اساس، در حوزة آمار و اطلاعات فرهنگی نیازمند عزمی جدی هستیم. متأسفانه در حوزة آمار و اطلاعات گرفتار فقر اطلاعاتی هستیم و بعضاً گرفتار حبس اطلاعاتی زیرا برخی اطلاعات را به‌عنوان ذخایر شخصی محسوب کرده و به‌عنوان امر عمومی به آن نمی‌نگریم. همچنین ما گرفتار ضعف پردازش اطلاعات و گرفتار فقر تحویل‌های ثانی از اطلاعات هستیم یعنی اطلاعات تبدیل به پژوهش ثانوی نمی‌شود. در ضمن، گرفتار این هستیم که اطلاعات کمتر تبدیل به سیاست و راهبرد تأثیرگذار در سیاست می‌شود. اطلاعات باید به سیاست و راهبرد تبدیل شود. طبیعتاً مجموعة این ضعف‌ها باعث می‌شود در عرصة فرهنگ نیازمند تلاش بیشتری باشیم.

 همچنین، نیاز داریم در حوزة پژوهش‌های فرهنگی فعالیت گسترده‌تری هم در پژوهش‌های کاربردی و هم در پژوهش‌های بنیادی داشته باشیم. در دهه‌های اخیر، در عرصة پژوهش فرهنگی در حوزه‌های مختلف کارهای خوبی انجام شده است اما در پژوهش‌های بنیادین راه نرفته بسیار داریم تا بتوانیم بر زمین استوارتری گام بنهیم. در حوزة فلسفة فرهنگ که شاخه‌های متنوع فراوانی داشته و دارد و همچنان تکثیر می‌شود هنوز هم در آغازین گام‌های راهیم. در حوزه‌های مختلفی که به حوزة فرهنگ مربوط می‌شود مثل حوزه‌های نام‌آشنایی همچون فرهنگ و دین، فرهنگ و اجتماع، فرهنگ و شهر هنوز هم گام‌های نخستین را برمی‌داریم و اگر گام‌های نخستین انجام شود طبعاً گام‌های بعدی برداشته خواهد شد. همچنین، در حوزة سیاست‌گذاری فرهنگی و شاخص‌های فرهنگی لیست بلندبالایی از مطالعات بنیادین در حوزة فرهنگ وجود دارد که اگر نتوانیم در این زمینه‌ها تلاش‌های مستمری داشته باشیم حتماً اتفاقاتی که در حوزة فرهنگ رخ می‌دهد اتفاقاتی نیست که به کام باشد.

بخش دیگر نیز در حوزة مطالعات کاربردی فرهنگ در حیطه‌های مختلف است که در آن حیطه‌ها هم نیازهای فراوانی داریم تا بتوانیم راه خود را مشخص‌تر تعریف کنیم و مسیرهای مستمرتری را اتخاد کنیم. مثلاً در حوزة اقتصاد و فرهنگ کار زیادی داریم که هنوز انجام نشده است.

در حوزة مطالعات کاربردی و موضوعات تحت‌شمول فرهنگ همچون موسیقی، تئاتر، نمایش و سینما نیازمند مطالعات کاربردی جدی‌تری هستیم. در عرصه فرهنگ عامه و اقوام نیز باید کارهای زیادی انجام دهیم. لیست قابل‌توجهی از مطالعات کاربردی در عرصة فرهنگ وجود دارد که باید به آن توجه ویژه مبذول داشت.

 پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات فعالیت‌های مستقیمی دارد که در پژوهشکده‌های خود آنها را دنبال می‌کند. اما به نظر من کار اصلی این پژوهشگاه آن نقش میانجی است که می‌تواند ایفا کند. یعنی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات هم در حوزة آمار فرهنگی و هم در حوزة پژوهش‌های بنیادین و کاربردی عرصة فرهنگ که به صورت گسترده در حال بررسی است و به تعبیر استاد پژوهشگران خویش‌فرما هستند باید بتواند نقش میانجی ایفا کند و آنها را به کار بگیرد. خوشبختانه در حال حاضر در رابطه با بحث گفت‌وگوهای فرهنگی دبیرخانه‌ای تأسیس شده که معاونت‌های مختلف و بخش‌های متنوع وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با دبیرخانة پژوهشگاه حرکت کنند و مسائل مختلف را با نگاه حل مسئله جلو ببرند.

همچنین، دبیرخانه‌ای در ارتباط با بخش‌های دیگر و با اتاق‌های مختلف شکل گرفته است که اولین اتاق آن اتاق علم و فناوری است. همچنین اتاق‌های فرهنگ آغاز به کار کرده است که پژوهشگاه از طریق بحث و گفت‌وگو با فرهنگ و حوزة اجتماع نقش واسطه‌گری خود را فعالانه‌تر ایفا می‌کند. یکی از حوزه‌های دیگری که ایجاد شده که می‌توان به آن امید بست و از آن انتظارات وسیع‌تری را داشت برگزاری همین جشنواره است. جشنواره‌های فرهنگی با تمایزهای مختلف می‌تواند پلی را بین عرصه فرهنگ و عرصه‌ای که در حوزة آمار و اطلاعات و هم پژوهش‌های محض حرکت کند. امیدواریم این مسیر در ادامه کارهای قبل صورت بگیرد و با شتاب و عملکرد بیشتری بتواند به جلو حرکت کند. به سهم خود از رئیس محترم پژوهشگاه و همة دست‌اندرکاران برنامه تشکر می‌کنم.