جبار رحمانی با توضیح درباره آثار کرونا بر خانواده گفت: کرونا بیشتر خود را درالگوها و تربیت‌های خانوادگی نشان داد. باید گفت که نظام عاطفی-هیجانی ما همیشه درخانواده نشان داده شده و همواره خانواده سوپاپ اطمینان ما بوده است. ولی کرونا نشان داد که مهارت‌های هیجانی و عاطفی فردی لازم نداریم، چراکه همیشه این مهارت‌ها در منظومه اعضای خانوادگی و حمایتی عمل می‌کرده است. لذا فضای روحی هیجانی ما، فضای مناسبی نیست که اگر پیش‌تر برای آن فکری کرده بودیم، بهتر می‌توانستیم در مقابل این بحران و عواقب آن بایستیم. 

نشست علمی «خانواده و کرونا» با حضور لیلا فلاحتی (عضو پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی) و جبار رحمانی (عضو هیأت‌علمی مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی) سه‌شنبه 23 دی 1399 با دبیری فاطمه علمدار (مدیرگروه فرهنگ و جامعه پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات) به صورت برخط برگزار ‌شد.

در بخش اول این برنامه لیلا فلاحتی با توضیح درباره تحولات خانواده در پاندمی کرونا، اظهار داشت: خانواده کارکردهای بسیاری ازقبیل کارکردهای اقتصادی، اجتماعی، حمایتی، آموزشی و ... دارد که بسیاری از این کارکردها طی سالیان گذشته با تغییر شکل خانواده‌ها، هسته‌ای و تخصصی‌شدن جوامع، به نهادهای تخصصی واگذار شده بود اما پس از شیوع کرونا، مهم‌ترین تأثیری که این پاندمی بر خانواده داشته، بازگشت همه این کارکردها به خانواده و البته با اشکال جدید بوده است. یکی از مهمترین اتفاقاتی که در پی این پاندمی افتاد، بازگشت کارکرد اقتصادی به خانواده بود، به این معنا که وقتی قرنطینه‌های اجتماعی مطرح شد، بخش مهمی از این قرنطینه‌ها در فضای خانه شکل گرفت و دورکاری‌ها در خانه اتفاق افتاد که در پی آن، بخش مهمی از محیط خانه تبدیل به فضای شغلی شد. دومین کارکرد، کارکرد آموزشی بود که این خانه‌نشین‌شدن‌ها باعث طولانی‌شدن زمان آموزش در خانه شد. این فضای خانواده که زمانی این کارکردها را به بیرون از خود منتقل کرده بود، باید فضایی را برای آموزش و امور شغلی فراهم می‌کرد. سومین موضوعی که خانواده را تحت‌تأثیر قرار داد، بحث اوقات فراغت بود. گذران اوقات فراغت که با سینما رفتن و غیره به خارج از ساختار خانواده منتقل شده بود، در این مدت این کارکرد هم به فضای خانواده برگشت. در کنار همه این کارکردها، خانواده باید همزمان درصورت مبتلا‌شدن یکی از اعضا به کرونا، به سمت تأمین سلامت اعضای خود هم حرکت می‌کرد؛ مسئولیت سنگینی که  می‎‌بایست هم، همه کارکردها را در تعامل با هم داشته باشد و هم با مبتلا شدن یکی از اعضای خانواده به کرونا، تمام سختی‌های مراقبت از او در شرایط قرنطینه را عهده‌دار شود. از طرف دیگر ما در این مدت، با یک بحران اقتصادی و یک بحران جدی در افزایش بیکاری مواجه شدیم که در طولانی مدت می‌تواند بسیاری از بحران‌ها را برای خانواده ایجاد کند. اگر ما یک نگاهی به مجموعه افرادی که که متقاضی بیمه بیکاری در تابستان امسال بودند داشته باشیم، می‌بینیم که تقریباً ۲۰ درصد آن‌ها مجرد و ۷۸ درصد متأهل بوده‌اند. بنابراین خانواده از پس این هزینه‌ها برنخواهد آمد و بحران جدی را در پیش خواهد داشت؛ بحرانی که نشان می‌دهد هنوز در زیر پوست جامعه است.

ادامه مطلب