کتاب «نگرش‌های اقتصادی ایرانیان» به اهتمام شورای علمی ازسوی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات منتشر شد.

این کتاب، گزارشی تحلیلی از یافته‌های یک پیمایش ملی است که در زمستان ۱۳۹۹ به صورت تلفنی توسط گروه افکارسنجی دفتر طرح‌های ملی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات اجرا شده است.

نابرابری‌های اجتماعی، تصور از اکنون و آینده، اعتماد، دولت و بخش خصوصی، رفاه اجتماعی، ارزش‌های اقتصادی و تصور مردم از الگوها و روندهای جهانی اقتصاد مقولات مورد پرسش در این پیمایش است. در این گزارش، مسالۀ فقدان انسجام و تناقض در نگرش‌های اقتصادی ایرانیان نیز بحث شده است.

بخش دوم این کتاب متشکل از یادداشت‌های تحلیلی با عناوین «نکات تحلیلی درباره یافته‌های پیمایش نگرش‌های اقتصادی ایرانیان»، «دخالت دولت در اقتصاد و نگرش ایرانیان نسبت به آن»، «بی‌اعتمادی نظام‌مند در عرصه اقتصاد» و «طنینی آرام، پشت دیوار نابرابری؛ بررسی احساس نابرابری» است که به‌ترتیب ازسوی علی سرزعیم، نرگس حاجی‌ملادرویش، خیام عزیزی‌مهر و یاسر باقری نگاشته شده است.

به استناد مقدمه این گزارش، آنچه در این پیمایش، نگرش اقتصادی خوانده شده، نگرش‌های اجتماعی در حوزۀ اقتصاد است. پیمایش حاضر همین ایدۀ سنجش نگرش‌های اجتماعی در سپهر اقتصاد را پی گرفته و بسط داده است. بنابراین در این پژوهش هر کجا از نگرش‌های اقتصادی سخن می‌رود، باید آن را با عبارت «نگرش‌های اجتماعی در سپهر اقتصاد» هم‌ارز تلقی کرد. در این پیمایش، چند مولفۀ مهم و مجموعه‌‌ای از پرسش‌ها- مبتنی بر چارچوبی اولیه- استخوان‌بندی پیمایش را شکل داده است.

در مقدمه پژوهشکده فرهنگ بر این کتاب آمده: «در سنجش نگرش‌های اقتصادی هیچ الگوی «استانداردی» نمی‌‌توان یافت. اما نوعی فضای مشترک در پیمایش‌های اجتماعی یا رفاهی به چشم می‌خورد؛ مقوله‌های کمابیش یکسانی مانند تصور از آینده، نابرابری اجتماعی و نگرش مردم نسبت به عملکردهای اقتصادی و رفاهیِ دولت‌ها میان این پیمایش‌ها قسمی شباهت ایجاد می‌‌کنند. به‌رغم چنین شباهت‌های کلی، این پیمایش‌ها لزوماً به مدل نظری یا چارچوب مفهومی منقحی استناد نمی‌کنند و به مولفه‌­های مشابهی هم رجوع نمی‌کنند.»

رضا امیدی (عضو هیئت علمی دانشگاه تهران)، محمد روزخوش (پژوهشگر اجتماعی)، سید حسین سراج‌‌زاده (عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی)، خیام عزیزی‌مهر (عضو هیئت علمی دانشگاه تهران)، فاطمه فلاح مین‌باشی (پژوهشگر اجتماعی و معاون اجرایی ایسپا)، آرش نصر اصفهانی (پژوهشگر اجتماعی) اعضای  شورای علمی این پیمایش هستند.

این اثر – از ایدۀ کلی تحقیق تا پرسشنامه و تحلیل یافته‌ها- برآیند کاری جمعی است؛  فصل اول تا هشتم این کتاب را عمدتاً آرش نصر اصفهانی تدوین کرده است، فاطمه فلاح با همکاری در همۀ مراحل علمی و اجرایی، سهمی به‌سزا در این تحقیق داشته و سایر اعضای شورای علمی -سید حسین سراج‌زاده، خیام عزیزی‌مهر و رضا امیدی- نیز در همۀ مراحل تحقیق فعالانه مشورت داده و مشارکت کرده‌اند.

کتاب نگرش‌های اقتصادی ایرانیان (گزارشی تحلیلی از یافته‌های  یک پیمایش ملی) مجموعاً در 213 صفحه و با قیمت 43 هزار تومان از سوی انتشارات پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات وارد بازار نشر شده است.