کتاب «نظریه هنجاری مقبولِ مشروع» با زیرعنوان نظریه هنجار رسانه برای رسانه‌های جمهوری اسلامی ایران منتشر شد. این کتاب، دستاورد پژوهش انجام‌شده در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات است که توسط حسن خجسته و ظهیر احمدی در پژوهشکده ارتباطات پژوهشگاه پژوهش شده است.

پژوهشگران این اثر تلاش کرده‌اند با تحليل تجارب سازمان رسانه‌­ای ­جمهوری اسلامی ­ايران و بررسی اسناد بالادستی به الگوی بومی هنجار رسانه در ایران دست پیدا کنند.

نویسندگان کتاب تصریح می‌کنند امروزه در پرتو توجه به تنوع فرهنگی جوامع و ارزش‌نهادن به تفاوتها و روايت‌های محلی، اين فرصت برای جوامع و رسانه‌­های بومی فراهم شده تا نظريه هنجاری خاص خود را براساس نوع جهان­‌بینی، ارزش­ها، نگرش­ها، شاخصه­‌های فرهنگی و اجتماعی بومی خود، تدارک دیده و ارائه نمایند.

در این پژوهش، تجارب سازمان رسانه‌­اي ­جمهوري اسلامي ­ايران در سه دهه اخیر، همچنین اسناد بالادستی مورد استناد و استفاده در سازمان صداوسيما و بايدها و نبايدهای مستنبط از آنها تحلیل شده است.

پژوهشگران اثر همچنین به توجه به مسئوليت­‌های چهارگانه رسانه ملی در پيشگاه­ خداوند (دين و شريعت)، مردم (مخاطبان)، نظام و محيط‌ زيست و طبيعت و بازخوردي که از مخاطبان اين رسانه (به مثابه يك دوست)، دريافت شده و نيز براساس مشاهدات عيني و مشاهده­‌های مشاركت آميز در فرايند تبديل‌شدن هنجارها به سياستگذاری و توليد و پخش پيام، انجام مصاحبه‌­های متمرکز و عمیق از دست­‌اندرکاران رسانه و همچنين با بررسي و اهتمام به بازخوردگيري از مخاطبان رسانه ملي- كه در گزارش‌های نظرسنجي و اثرسنجی و نيز اظهار نظر مخاطبان ديده می‌شود- مبانی و اصول نظریه و الگوی بومی پيشنهادي براي هنجار رسانه‌­ای جمهوری اسلامی ايران، استنباط و استخراج نموده و به نمونه‌هایی از این هنجارها و «بایدها و نبایدهای» این نظریه اشاره کرده‌اند.

نویسندگان کتاب، دو مبنای «مشروعِ مقبول»و «مقبولِ مشروع» را تعيين‌كننده اصول و خط سير و حركت نظام هنجار رسانه­اي جمهوري اسلامي ايران دانسته و تأکید می‌کنند كه در آينده نيز با ارائه مدون نظریه هنجاری رسانه جمهوری اسلامی ایران، با دقت و آگاهی بيشتر، همين مبانی و اصول تعيين‌كننده، نقشه راه حركت رسانه ملي خواهد بود.

منظور پژوهشگران در اين پژوهش از مبناي «مشروعِ مقبول» اين است كه تمام ساختارها، قالب­های برنامه‌سازی و محتواهاي برنامه­های رسانه ملی (همه شبکه­‌های رادیویی و تلویزیونی) و اهداف آن از مرحله پیش‌تولید و توليد گرفته تا مرحله پخش، بايد در محدوده هنجارها و مقررات متشرعين جامعه بوده و شرع مقدس و اصل «مقبوليت عام»(پذیرش عموم یا اکثریت مخاطبان جامعه) نیز باید در آن لحاظ شود.

منظور از مبناي «مقبول مشروع» نیز اين است كه تمام محتواهاي برنامه‌ها و اهداف آنها علاوه بر اينكه بايد مقبوليت عام و پذيرش عموم مخاطبان را داشته باشد؛ بايد از «اصل مشروع بودن» هم تبعيت كند؛ يعني در اين مورد، مقبوليت و پذيرش عموم مخاطبان متشرع مد نظر است.

نظریۀ هنجاری مقبول مشروع مطرح‌شده در این کتاب به‌زعم نظریه‌پردازان آن بر اساس شاخصه‌های سیاسی،فرهنگی و اجتماعی جامعۀ ایران در حوزۀ رسانه پیشنهاد شده و می‌تواند رقیبی برای نظریه‌های غیربومی نیز باشد و در کنار نظریه‌های کلاسیک قرارگیرد. همچنین، علاوه بر عرضۀ آن به حوزۀ تصمیم‌ساز و تصمیم‌گیر رسانه، به حوزۀ علمی نیز پیشنهاد و عرضه شود.